සිටුවර යාචකයෝ - The Rich Beggars

කොළඹ ගම්පහ අතර දුම්රිය මාර්ග ගමන් සීමාව තුළ වසර 25 ක් තිස්සේ සිඟා කෑ අන්ධ පුද්ගලයෙක් දුම්රිය ආරක්ෂක අංශය විසින් අත්අඩංගුවට ගත් පුවතක් පසුගිය දිනෙක පුවත්පත් කිහිපයක දක්නට ලැබුණා. ඔහුව අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණේ පොදු ප්‍රවාහන සේවාවන් තුළ සිඟමන් යැදීම තහනම් දෙයක් වූ නිසයි. නමුත් ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන සිදු කළ පරීක්ෂණයේ දී අපූරු තොරතුරක් හෙළි වුණා.  65 හැවිරිදි මේ පුද්ගලයා එකී කාලය තුළ සිඟා කෑමෙන් උපයා ගත් ආදායමින් නිවාස දෙකක් ඉදිකොට ඇති අතර, කුලියට දීමට සඳහා තවත් නිවසක් ගොඩනගමින් සිටින බවත්, දියණියන් දෙදෙනාම දෑවැද්ද සහිතව විවාහ කොට දී ඇති බවත්, ඔවුන් දෙදෙනාටම වාහන දෙකක් ද හිමි බවත්, සහ බැංකුවේ ලක්ෂ පහක මුදලක් තැන්පත් කොට තිබෙන බවත් මෙහිදී දැනගන්නට ලැබුණා. සිය පියා දුම්රිය ආරක්ෂක අංශය විසින් අත්අඩංගුවට ගත් පුවත සැළවූ අවස්ථාවේ දී එක් දියණියක් පැමිණ තිබුණේ සිය මෝටර් රථයෙන් බවත් එම පුවතේ සඳහන්ව තිබුණා. මෙයට කලකට පෙර පිටකොටුවේ සිඟා කමින් සිටිය දී මියගිය සිඟන්නකුගේ බඩුබාහිරාදිය පරීක්ෂාවේ දී හෙළි ව තිබුණේ ඔහු සතුව රුපියල් විසි පන්දහසක මුදලක් තිබුණු බවයි. මේ සියලු පුවත්වලින් දැන ගන්නට ලැබෙන්නේ සෑම සිඟන්නෙක්ම පාහේ අප සිතා සිටින තරම්, තවත් ආකාරයකින් සඳහන් කළොත් අප තරම්වත් අගහිඟකම්වලින් පෙළෙන්නේ නැති බවයි. මෙවැනි සිටුව සිඟන්නන් පිළිබඳ වාර්තා වන්නේ අප රටින් පමණක් නොවෙයි. ලෝකයේ වෙනත් රටවල ද මෙවැනි ‛සිටුවර හිඟන්නන්’ පිළිබඳ තොරතුරු දැනගන්නට ලැබෙනවා. මේ කතා කරන්නට යන්නේ එවැනි සිටුවර හිඟන්නන් කිහිප දෙනෙක් ගැනයි.

භාරත් ජායින් - ඉන්දියාව

භාරත් ජායින් කියන්නේ ඉන්දියාවෙන් හමුවන සිටුවර යාචකයෙක්. 49 හැවිරිදි ඔහු සිඟමන් ජීවිතය ආරම්භ කොට තිබුණේ මුම්බායි ප්‍රදේශයෙන්. සිය දරුවන් හදා වඩා ගැනීම පිණිස වෙනත් මගක් නොතිබුණු ඔහු සිඟමන සිය වෘත්තිය ලෙස තෝරා ගත්තා. දිනකට පැය 8 - 10 ක් පමණ සිඟා කෑමේ යෙදෙන ඔහුගේ දිනක ආදායම් ඉන්දියානු රුපියල් 6,000ක් පමණ වෙනවා. මෙය අපේ රටේ මුදලින් නම් රුපියල් 15,000 කට මදක් වැඩියි. ඉන්දියාවේ ඉතා වැදගත් පවුල් ජීවත්වන පාරෙල් නම් ප්‍රදේශයේ එකිනෙක යාබද  මහල් නිවාස දෙකක් ද ඔහු සතුයි. මේවායේ වටිනාකම ඩොලර් සිය දහස් ගණනක් වෙනවා. මේ නිවාසවලට අමතරව ඔහුට භන්දුප් නම් ප්‍රදේශයේ සාප්පු ගොඩනැගිල්ලක් ද අයිතියි. එය කුළියට දීමෙන් ඔහු මාසිකව ඉන්දියානු රුපියල් 20,000ක් පමණ උපයා ගන්නවා.  

ක්‍රිෂ්ණ කුමාර්

ක්‍රිෂ්ණ කුමාර් කියන සිටුවර යාචකයා ගැන වාර්තා වෙන්නෙත් ඉන්දියාවෙන්. මුම්බායි හි චාර්නි කියන පාරේ සිඟා කෑමේ යෙදෙන ඔහු තරුණ යාචකයෙක්. මුම්බායිහි හොඳම ප්‍රදේශයක් වන නල්ලාසොපාරා හි හොඳම තත්වයේ මහල් නිවාසයක් හිමි ඔහුගේ දිනක ආදායම ඉන්දියානු රුපියල් 1500ක් පමණ වන බවයි දැනගන්නට ලැබෙන්නේ. මෙය අපේ රටේ මුදලින් නම් රුපියල් 3,800 ක් පමණ වෙනවා. කෙසේ වෙතත් ඔහු කරන්නේ ආදායම ඉපැයීම පමණක් බවත්, මුදල් පාලන කටයුතු කරන්නේ ඔහුගේ සොයුරා බවත් දැනගන්නට ලැබෙනවා.

ටෙඩ් විලියම්ස් -ඇමරිකා එක්දත් ජනපදය

ටෙඩ් විලියම්ස් කියන්නේ ඇමරිකාවේ හිටපු නිවේදකයෙක්. බීමත් කම නිසා ඔහු මහමගට වැටුණා. ඔහුගේ නෑ හිත මිතුරන්ගෙන් ද ඔහුට කිසිදු හව්හරණයක් ලැබුණේ නෑ. හරියකට අඳින්නට ඇඳුමක් හෝ ජීවත් වන්නට නිවසක් හෝ නොමැති නිසා ඔහු සිඟමන් යදින්නට පටන් ගත්තා. සිඟා කන අතරේ ඔහු දැන්වීම් පුවරුවක් ද අතේ තබාගෙන සිටිනු දක්නට ලැබුණා. තමා කලින් ගුවන් විදුලි සේවයක නිවේදකයකුව සිටි බවත්, තමාට දෙවියන් විසින් ලබා දුන් හඬක් තිබෙන බවත් ඔහු මේ පුවරුවේ සඳහන් කොට තිබුණා. මෙසේ සිටින අතරේ ඔහුට සිය හඬ යූටියුබ් නාලිකාවක් ඔස්සේ ප්‍රචාරය කරන්නට අවස්ථාව ලැබුණා. ඒ එක්කම ඔහුගේ වාසනාව පෑදුණා. ගුවන් විදුලි නාලිකාවලින් ඔහුට ඇරයුම් ලැබෙන්නට පටන් ගත් අතර ඔහුගෙ අතමිට සරුවෙන්නට පටන් ගත්තා. කෙසේ වෙතත් ඔහු තවමත් ජීවත්වන්නේ මහමග යාචකයන් අතරේ යාචකයෙක් විදියටයි. ඔහු යාචක සුබසාධනය වෙනුවෙන් සෑහෙන වැඩ කොටසක් කරන්නට බලාපොරොත්තු වන බව පවසනවා.

සයිමන් රයිට් - එක්සත් රාජධානිය  

සයිමන් රයිට් කියන ධනවත් යාචකයා ගැන අසන්නට ලැබෙන්නේ එක්සත් රාජධානියෙන්. සිය සුනඛයා ද කැටිව දිනපතා මහමගට පැමිණෙන ඔහු උදේ 9 ට පමණ පැමිණ පැය 8ක් පමණ සිඟමන් යැද යලි නිවසට ගමන් කරනවා. ඔහු මේ ආකාරයට වාර්ෂිකව පවුම් 50,000 ක් පමණ උපයා ගන්නා බවයි දැනගන්නට ලැබෙන්නේ. මේ මුදල් අපේ රටේ වටිනාකමින් රුපියල් එක්කෝටි දහසය ලක්ෂයක් පමණ වෙනවා. මෙසේ සිඟා කමින් සිටිය දී කලකට පෙර එරට බලධාරීන් විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඔහුව නීතිය හමුවට ඉදිරිපත් කළා. එහිදී මහේස්ත්‍රාත්වරයා නියෝගයක් ලබා දෙමින් පවසා සිටියේ  ලන්ඩන් අවට වසර දෙකක් යන තුරු සිඟා කෑම තහනම් කරන බවයි. කෙසේ නමුත් එම නියෝගය ලැබී පැය කිහිපයක් ඇතුළත ඔහු යළි සිඟා කනු දක්නට ලැබුණා. ඔහුට ලන්ඩනයේ සුඛෝපභෝගී මහල් නිවාසයක් හිමියි. ඔහුගේ මව අද ද ජීවත්ව සිටින අතර ඇය පවසා සිටින්නේ තමා කෙතරම් හොඳින් ඔහුව හදා වඩා ගත්තත් අවසානයේ ඔහු හිඟමනට වැටුණු බවයි. කෙසේ නමුත් ඔහු ධනවත් හිඟන්නෙක්.

ඊෂා - සෞදි අරාබිය  

තෙල්වලින් නැහැවුණු ආර්ථිකයක් තිබුණත් සවුදි අරාබියේ ද සිඟන්නන් සිටිනවා. ඒ අතරින් අති විශේෂ සිඟන්නියක් තමයි ‛ඊෂා’ කියන්නේ. කාලයක් තිස්සේ සවුදි අරාබියේ ජෙඩා නගරයේ සිඟා කමින් සිටි ඇයව බලධාරීන්ට හමුවෙද්දී ඇය මිය ගොස් සිටියා. ඒ වන විට ඇය අවුරුදු සියයක් ජීවත්ව සිට තිබෙනවා. ඇගේ බඩුබාහිරාදිය තුළින් හමුවුණේ පුදුමාකාර දේවල් ටිකක්. ඒවා අතර රන් කාසි, ආභරණ සහ ඇමරිකානු ඩොලර් 1,066,580 ක වටිනාකමකින් යුක්ත ඉඩකඩම් ලියවිලි ද තිබුණා. මේ සියල්ලේ වටිනාකම සවුදි රියාල් මිලියනයක් පමණ වන බවයි බලධාරීන් පවසන්නේ. ඊෂා සමග කලක් සිඟා කෑ තවත් සිඟන්නකු වූ අහ්මඩ් අල් සයීඩි පවසන්නේ තමා දන්නා දා කාලයෙ පටන් ඊෂා ට කිසිදු හිතමිතුරකු හෝ ඥාතියෙකු නොසිටි බවයි.

අතීත ලෝකයේ අභිරහස් නිර්මාණ - Ancient Mysterious Inventions

ලෝකයේ දවසින් දවස අලුතින් පුදුමාකාර සොයා ගැනීම් සිදු වෙනවා. ඒවා නිර්මාණය කළ ආකාරයත්, ක්‍රියා කරන ආකාරයත් එහි නිර්මාපකයන් විසින් විස්තර කරනවා. ඒ නිසා පුදුමාකාර වුවත්, ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය පිළිබඳ දන්නා නිසා ඒවා  අප ඉදිරියේ අභිරහසක් ලෙස ඉතිරි වෙන්නේ නෑ. නමුත් පුදුමාකාර මෙන්ම අප ඉදිරියේ අභිරහසක් ඉතිරි කරමින් සිදු වූ නිර්මාණයන්  ලෝකයේ ඕනෑ තරම් තිබෙනවා. විශේෂත්වය වන්නේ මේවා වර්තමානයේ නොව අදින් වසර දහස් සිය දහස් ගණනකට පෙරාතුව කළ නිර්මාණ වීමයි. මේවායේ ක්‍රියාකාරීත්වය පුදුම සහගතයි. නමුත් එසේ ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය අදටත් අභිරහසක්. මේ කියන්න හදන්නේ ඒ වගේ දේවල් කිහිපයක් ගැනයි.

අභිරහස් ග්‍රීක ගින්න

හත් වැනි සියවසේ දී පමණ ආරම්භ වූ නැගෙනහිර රෝම අධිරාජ්‍යය විසින් යුද්ධවලදී භාවිතයට ගත් අභිරහස් ආයුධයක් ලෙස මෙය ඉතිහාස ගත වී තිබෙනවා. මේ ආයුධය තුළ එක්වර ගින්නක් ඇති කොට එය සතුරා දෙසට විදිය හැකි පරිද්දෙන් සකස් කොට තිබුණු බව පැවසෙනවා. මේ ගින්න මගින් ක්ෂණිකව සම පිළිස්සී ගිය අතර ජලයෙන් විද නිවා දැමීමේ හැකියාවක් තිබුණේ ද නැහැ. මොවුන් මේ අවිය භාවිත කොට තිබුණේ විශේෂයෙන් මුදු සටන්වලදී. බොහෝ අනතුරුවලින් සිය අධිරාජ්‍යය ගළවා දෙන්නට මේ ගින්න සමත් වූ බව පැවසෙනවා. කෙසේ නමුත් මෙයට අවශ්‍ය කරන අමුද්‍රව්‍ය සහ එම අමුද්‍රව්‍ය එක් කොට ගින්න නිර්මාණය කර ගන්නා ආකාරය කිසිදු ඉතිහාස පොතක සඳහන් වී නැහැ. ඉතිහාසඥයන් පවසන්නේ මෙය ‛පවුලේ රහසක්’ ලෙස පැවතී එම පවුලේ අවසානයත් සමග ඉතිහාසයෙන් ද මෙය මැකී යන්නට ඇති බවයි. ඕස්ට්‍රේලියානු රූපවාහිනී වැඩසටහනක් වූ ‛මිත්බස්ටර්ස්’ මගින් තරගයක් පවත්වනු ලැබුවා. එහි අරමුණ මෙවැනි පැරණි සංකල්ප යළි ක්‍රියාත්මක කොට පෙන්වීමයි. මේ අනුව එක් පිරිසක් විසින් ග්‍රීක ගින්න ප්‍රතිනිර්මාණය කොට තිබුණා. මේ සඳහා ඔවුන් භාවිතයට ගෙන තිබුණේ බොර තොල් සහ පිරිසිදු දුම්මල. ඔවුන් මිනිත්තු කිහිපයක කාලයක් තුළ එක් නැවක් මේ ගින්නේ ගිනිබත් කළා. කෙසේ නමුත් පැරණි රෝම අධිරාජ්‍යය විසින් මේ සඳහා භාවිත කළේ මේ අමුද්‍රව්‍යම ද කියා තවමත් සොයා ගෙන නැහැ.

ලොවෙන් සැඟවුණු ඩැමස්කස් ලෝහ

ඩැමස්කස් කියන්නේ සිරියාවේ අගනුවර. නමුත් මේ කතාව ඇසෙන්නේ ඈත අතීතයෙන්. ශ්‍රී ලංකාවෙන් සහ ඉන්දියාවෙන් ආනයනය කරන ලද ලෝහ යම් යම් වෙනස්කම්වලට බඳුන් කොට ඩැමස්කස්වලදී විශේෂිත ලෝහයක් නිපදවනු ලැබුවා. මේ ලෝහයේ මතුපිට පෙනෙන්නේ ජලය ආකාරයෙන්. ඔවුන් මේ ලෝහය භාවිත කොට තිබුණේ කඩු ආදී අවි නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහායි. මෙයින් නිපදවන ලද කඩුවල තලය ඉදිරියට හා පසුපසට කිසිදු ගැටලුවකින් තොරව නවන්නට හැකියාව තිබුණා. තලයට එයින් කිසිදු හානියක් සිදුවූයේ ද නැහැ. එමෙන්ම මෙහි ඇති තියුණු බව පිළිබඳ ඉතිහාසය මුළුල්ලේම බොහෝ තැන්වල ලියැවී තිබෙනවා. මේවා කෙතරම් තියුණ ද කීවොත් පා වී යන රෙදිකඩක් පවා දෙකඩ වන සේ පහසුවෙන් කපන්නට මෙයට හැකියාව තිබූ බව පැවසෙනවා. කෙසේ මුත් මෙම ලෝහ නිෂ්පාදනය කරන ලද්දේ  කුමනාකාරයෙන් කියා කිසිවකු දන්නේ නැහැ. මෑතකදී මෙම ලෝහය නිපදවන්නට කිහිප දෙනෙක්ම උත්සාහ කළත් ඒ කිසිවක් සාර්ථක වූයේ නැහැ.

The Sound Of Damascus (by John Neeman Tools) from Northmen on Vimeo.

ලෝකයේ නොපවතින බසකින් ලියූ වොයිනිච් ලියවිල්ල

අපට තේරෙන්නේ නැති යමක් දුටු විට කියන්නේ ‛අණ්ඩර දෙමළ’ කියායි. එසේ වුවත් ඒවා ද තේරුම් ගන්නට ක්‍රම තිබෙනවා. නමුත් මේ කියන්න යන වොයිනිච් ලියවිල්ල නම් කෙසේවත් කියවා ගන්නට හැකියාවක් නැහැ. හේතුව මෙය ලියැවී ඇති භාෂාව මේ ලෝකයේ කොතැනකින් හෝ සොයා ගන්නට නොහැකි වීමයි. සම්පූර්ණයෙන්ම අතින් ලියා ඇති මෙහි දිය කිඳුරියන්ගේ රූප, විවිධ මල්, ශාකවල රූප බොහෝ ගණනක් දක්නට ලැබෙනවා. 15 වැනි සියවසේ දී පමණ මධ්‍යම යුරෝපයේ දී මෙය ලියැවී ඇති බව සොයා ගෙන තිබෙන මෙම අභිරහස් ලියවිල්ල වර්ෂ 1912 දී පෝලන්ත-ඇමරිකානු මිශ්‍ර සම්භවයක් ඇති විල්ෆ්‍රිඩ් එම්. වොයිනිච් විසින් මිලට ගෙන තිබෙනවා. ලෝකයේ මිනිසුන් කුමක් හෝ දෙයක් පිළිබඳ දැනුම්වත් කිරීම සඳහා මේ ලියවිල්ල ලියා ඇති මුත්, මෙය තවමත් තේරුම් ගන්නට නොහැකි වී ඇති නිසා ඒ අරමුණ අසාර්ථක වී තිබෙනවා.

ප.ලි.

මෙම ලිපිය ලියන මොහොතේ දී නොදැන සිටියත්, බ්ලොග් මිතුරකු වන Pra Jay විසින් දැමූ කොමෙන්ටුවකින් මේ අභිරහස විසඳී ඇති බව දැනගන්නට ලැබුණා. ඔබගේ දැන ගැන්ම පිණිස ඒ පිළිබඳ විස්තර කියවීම පිණිස අදාළ සබැඳිය මෙසේ සඳහන් කරන්නට කැමතියි. 

The mysterious Voynich manuscript has finally been decoded

The Voynich Manuscript, full video from Tiger Style on Vimeo.

ඇන්ටිකිතේරා හෙවත් ඉපැරණි ග්‍රීක පරිගණකය

පරිගණකයක් කියන්නේ අපට යම් යම් තොරතුරු ලබා දෙන උපකරණයක්. ඇන්ටිකිතේරා කියන්නේත් එවැනි උපකරණයක්. ගියර තාක්ෂණය ඔස්සේ ක්‍රියාත්මක වන මෙයින් සඳෙහි කලා පිහිටීම, සූර්ය සහ චන්ද්‍ර දින දර්ශනය ඇතුළුව තවත් අභ්‍යවකාශ තොරතුරු රැසක් ගැන තොරතුරු ලබා දෙන බව පැවසෙනවා. වර්ෂ 1901 දී මුහුදේ දී තිබී හමු වී ඇති මෙය සාදා ඇත්තේ ක්‍රිස්තූ පූර්ව දෙවැනි සියවසේ දී පමණ බව සොයා ගෙන තිබෙනවා. මෙය නිෂ්පාදනය කොට වසර දහසකට පසුවත් මෙතරම් සංකීර්ණ උපකරණයක් නිපදවා නොමැති නිසා මෙහි නිර්මාපකයන් කුමන අරමුණක් සඳහා මෙය යොදා ගත්තේ දැයි දැනගන්නට මෙතෙක් හැකියාවක් ලැබී නැහැ.

The Antikythera Mechanism from Nyingmapa on Vimeo.

සැන්ග් හෙන්ගේ භූ කම්පනමානය

මේ පින්තූරයේ තියෙන්නේ මෙයින් පැවසෙන සැබෑම භූ කම්පන මානය නොව එහි අනුරුවක්. මෙහි මුල් නිර්මාණය සොයා ගන්නට නොමැති අතර මෙය නිෂ්පාදනය කොට ඇත්තේ මෙයට සම්බන්ධ රූප සටහන් ඇසුරින්. චීනයේ ලියනාඩෝ ඩාවින්සි ලෙස විරුදාවලි ලත් සැන්ග් හෙන්ග් විසින් ක්‍රිස්තු වර්ෂ වර්ෂ 132 දී පමණ නිර්මාණය කරන ලද මෙයින් සැතපුම් හාරසියයක් පමණ දුරින් සිදුවන භූ කම්පන පවා දැනගත හැකි යැයි ඉතිහාස පොත පතෙහි සඳහන් වෙනවා. එපමණක් නොව එය සිදුවන්නේ කුමන දිශාවේ ද යන්නත් මෙයින් සොයා ගත හැකි වූ බවයි පැවසෙන්නේ. මෙය ක්‍රියාත්මක වී තිබෙන්නේ මේ ආකාරයෙන්. මේ උපකරණය වටා ප්‍රධාන දිශා පෙන්වන මකරුන් සිටිනවා. යම් දිශාවක භූ කම්පනයක් සිදු වූ විට එම දිශාවට අදාළ මකරාගේ කටේ සිට යට සිටින ගෙම්බාගේ මුවට ලෝහ ගුලියක් වැටෙනවා. භූ කම්පනයක් සිදුවන බවත් එය සිදුවන්නේ කුමන පැත්තේ ද යන්නත් එවිට සොයා ගන්නට පුළුවන්. කෙසේ නමුත් රූප සටහන් ඇසුරින් මේ උපකරණය නිපදවන්නට කිහිප වතාවක් උත්සාහ කළත්, මෙහි කියැවෙන ක්‍රියාකාරීත්වය නම් එයින් ලබාගන්නට නොහැකි වී තිබෙනවා.

දිල්ලියේ මල නොබැඳෙන කුළුණ

ඉන්දියාවේ දිල්ලි නගරයේ ඇති මල නොබැඳෙන කුළුණ ලෝකයේ ඉතා සුප්‍රකට, එමෙන්ම අභිරහස් වස්තුවක් ලෙස හඳුන්වන්නට පුළුවන්. ‛අශෝක් කුළුණ’ නමින් ද ප්‍රකට, වසර 1600 ක පමණ ඉතිහාසයක් ඇති මෙය කිසිදු ආකාරයකින් මල බැඳීමකට ලක්වන්නේ නැහැ. අඩි 23 යි අඟල් 8ක් උස අඟල් 16ක විශ්කම්භයක් සහිත මෙය ගොඩ නගා ඇත්තේ ‛චන්ද්‍ර’ නම් රජු බව සඳහන්. මේ කුළුණේ විශේෂත්වය නිසා මෙය පුරා විද්‍යාඥයන්ගේ සහ භෞතික විද්‍යාඥයන්ගේ අවධානයට ලක් ව තිබෙනවා. විද්‍යාඥයන් පවසන්නේ මෙය දිල්ලි කාලගුණයට ගැළපෙන සේ විශේෂයෙන් සකස් කොට ඇති බවයි.   විවිධ ලෝහ වර්ග එකිනෙක මිශ්‍ර කිරීමෙන් මල බැඳීම වළක්වා ඇති බව පැවසෙනවා. කෙසේ නමුත් මේ ආකාරයට ලෝහ මිශ්‍ර කොට පසුකාලීනව නිර්මාණය කර ගන්නා ලද ලෝහ කලක් යද්දී මල බැඳී තිබෙනවා. මේ නිසා මේ කුළුණේ තවමත් සොයා ගත නොහැකි අභිරහසක් පවතින බවයි කිව හැක්කේ.

THE MIYSTERY OF THE IRON PILLAR from TERRA Srl on Vimeo.

ෆයිස්ටොස් තැටිය

ෆයිස්ටොස් තැටිය නමින් ප්‍රකට මෙය 1908 දී ක්‍රීටයේ තිබී සොයා ගනු ලැබුවා. සෙ.මී. 15 ක විශ්කම්භයකින් යුක්ත මෙය මැටිවලින් තනා පුළුස්සා සකස් කොට තිබෙනවා. මෙහි විවිධ සංකේත, සර්පිලාකාර ආකාරයෙන්  මුද්‍රා තබා ඇති බවක් තමයි දක්නට ලැබෙන්නේ. මෙය තනන ලද ස්ථානය හෝ කුමන අරමුණකින් මෙය නිර්මාණය කළේ ද යන්න පිළිබඳ තවමත් පුරා විද්‍යාඥයන් අතර මතභේද පවතිනවා. වෙනත් අයුරකින් පැවසුවහොත් මෙය තවමත් පවතින්නේ පුරා විද්‍යා අභිරහසක් ලෙසයි. ක්‍රිස්තු පූර්ව 1700 දී පමණ මෙය නිර්මාණය කරන ලද බවයි පුරා විද්‍යාඥයන් පවසන්නේ. ඇතැම් පුරා විද්‍යාඥයන් සඳහන් කරන්නේ මෙය සංගීත ස්වර ලිපියක් විය හැකි බවයි. එමෙන්ම තවත් විද්‍යාඥයන් පිරිසක් පවසන්නේ මෙය ඉපැරණි යතුරු ලියනයක් වන්නට හැකියාව පවතින බවයි. කෙසේ නමුත් මෙහි අභිරහස තවමත් විසඳී නැහැ. 

රන්ගිරි දඹුලු විහාරයේ ගල් කඩ වෙහෙර/ගල් කුඩු වෙහෙර - Gal Kudu Vehera/Gala Kada Vehera

රන්ගිරි දඹුලු විහාරයේ ගල් කඩ වෙහෙර හෙවත් ගල් කුඩු වෙහෙර පිළිබඳ කතාව අසා තිබුණේ කුඩා කාලයේ දී වැඩිහිටියකුගෙනි. මෙය මතකයේ තබාගෙන දඹුලු විහාරය වඳින්නට ගිය විටෙක මේ වෙහෙර දෑසින් දැක ගතිමි. පසු කාලයේ බ්ලොග් ලියන්නට පටන් ගත් විට මේ පිළිබඳ සටහනක් තබන්නට සිතුවත්, මේ කරුණ තහවුරු කරමින් ලියැවුණු තොරතුරු කිසිවක් අන්තර්ජාලයේ සොයා ගන්නට නොහැකි වූ නිසා එය ලීවේ නැත. නොලියන්නට හේතුව වූයේ මා දැනගත් තොරතුර නිවැරදිම එකක් යැයි සැක හැර දැනගන්නට මගක් නොවූ නිසාය. කෙසේ වෙතත් මෑත දිනකදී මට පැරණි පොතක් හමු විය. ඇම්.ඩී. ගුණසේන සමාගම විසින් ප්‍රකාශනය කරනු ලැබූ එහි නම ‘නුවර යක්කු’ ය. එහි කතුවරයා වන්නේ එච්. ඇස්. ඇස්. නිශ්ශංක ය. එහි රන්ගිරි දඹුලු විහාරය පිළිබඳ ලියැවුණු සටහනෙහි මා මෙතෙක් කලක් සැක හැර දැන ගනු වස් සෙවූ තොරතුර අඩංගු විය. එබැවින් මම එහි ඇති ආකාරයෙන් ම එය මෙහි සටහන් කරමි.

“පිරිනිවන් බුදු පිළිමය

ජන ප්‍රවාද අනුව බලන කල වළගම්බා රජ විහාර කර්මාන්තය කැරවූයේ මෙසේය. පළමුව කටාරම් කොටවා ලෙන් සකස් කරවා, පිරිනිවන් බුදු පිළිමයක් සකස් කරන ලෙස අණ කළේය. ඒ අනුව තැනුණු පිළිමයට රජ නොපැහිදිණි. ඉහි වූ වැරදි ඉවත් කොට නැවත සකස් කරන ලදී. ඒ පිළිමය විස්කම් දෙවිඳු විසින් සකස් කරන ලදැයි ජන ප්‍රවාදයක් ද ඇත. පිළිමය හොඳ නැති නිසා රජ දුක් වූ බැවින් ශක්‍රයා ගේ පඬු අඹුල් අසුන ද උණු වීම නිසා ශක්‍රයාගෙන් ලත් අණ පරිදි විස්කම් දෙවි මහල්ලකු වෙසින් පැමිණ බලෙන් මෙන් විහාර ගෙට රිංගා ගෙන පසු දා එළිවන්නට පෙර පිළිමය සකස් කොට ඉවර කළ බවය ඒ කතාවෙන් පැහැදිලි වන්නේ. විස්කම් පැටලවූයේ මෙහි මෙහි අගය වැඩි කරන්නට යැයි සිතිය හැකි ය.

දෙව් රජ ලෙන නම් පළමුවන ගුහාව තුළ ඇති ඒ පිරිනිවන් පිළිමය තැනිමේ දී වැටුණු ගල් කුඩු පස් පෑල පල්ලහ යොදා විහාරය තුළ ඇති කුඩා වෙහෙර කරවන ලදැයි කියති.”

මෙහි විස්කම් දෙවි යනුවෙන් සඳහන් වන්නේ විශ්වකර්ම දිව්‍ය පුත්‍රයා ය.

වැඩිහිටියා මට කිවූ තොරතුරට අනුව වළගම්බා රජුට පිළිමය පිළිබඳ නොපාහැදෙන්නට හේතු වූයේ බුදුන් වහන්සේගේ උදර කොටස මිය ගිය අයකුගේ මෙන් නොවූ නිසා ය. මිය ගිය අයකුගේ කුස පහළට ඇදී අප්‍රාණික ආකාරයෙන් තිබිය යුතුය. රජුගේ මේ අදහස දැන ගත් විශ්වකර්ම දිව්‍ය පුත්‍රයා මහ රෑ පැමිණ රජුගේ හිතේ ඇඳුණු පිළිමය කරවූ බවයි වැඩිහිටියා මා සමග පැවසූයේ. පසුදා විහාරය විවෘත කරන්නට රජු පැමිණියත් එය තුළ ගල් කැබලි පිරී තිබූ නිසා, විවෘත කිරීම දුෂ්කර විය. පසුව ශක්තිමත් මිනිසුන් යොදා දොර විවෘත කළ විට රජුගේ සිතෙහි මැවුණු පිළිමය එහි විය. මේ ගල් කැබලි කලින් පිළිමයේ තිබූ ඒවා නිසා ඒවා ඉවත දැමීම බුදුන් වහන්සේට කරන අගෞරවයක් වශයෙන් සැලකූ රජු ඒ ගල් කැබලි එකතු කොට කුඩා වෙහෙරක් ඉදි කරන ලෙස අණ කළේය. කැඩුණු ගල් කැබලි එක් කොට සාදන ලද නිසා එය ‘ගල් කුඩු වෙහෙර හෙවත් ගල් කඩ වෙහෙර යන නමින් හැඳින්වූ බව කියැවේ.

ඒ මා ඇසූ කතාවය.

කෙසේ නමුත් සුළු සුලු වෙනස් කම් සහිතව හෝ මේ ජනප්‍රවාදය තවත් තැනකින් තහවුරු කර ගත හැකි වූ නිසා එය මෙසේ බ්ලොග් අවකාශයට මුදා හළෙමි. 

දුරකතනයට අලුත් බැටරියක් ගන්නට පෙර මේ ගැනත් හිතන්න - Before you buy a new battery for your Android

අද කාලේ ස්මාර්ට් වර්ගයේ ජංගම දුරකතනයක් නැති කෙනෙක් නැති තරම්. මේවායෙන් කරගන්නට පුළුවන් වැඩ බොහොමයි. ලෝකෙම අත උඩ තියාගෙන ඉන්නවා වගෙයි දැනෙන්නේ. කොහොම වුනත් ස්මාර්ට් දුරකතන බොහොමයක, විශේෂයෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතිය ඇති දුරකතනවල  තියෙන ගැටලුව තමයි ඉක්මනින් බැටරි බැස යාම. සාමාන්‍යයෙන් ස්මාර්ට් දුරකතනයක් තියෙන කෙනෙකුගෙන් අහන ප්‍රශ්නයක් තමයි,

“කොයි තරම් කාලයක් බැටරිය අල්ලලා හිටිනවාද?”

කියන එක. වැඩි දෙනෙක් දෙන උත්තරය තමයි “දවසක් වගේ තමයි” කියන එක. මොකද මේවායෙන් කරන වැඩවල හැටියට ඉක්මනින් බැටරි බැස යාම ගැන විවාදයක් නැහැ. කොහොම වුනත් දුරකතනය ක්‍රියාත්මක කරලා පැය කිහිපයක් ඇතුළත් 50%ක් විතර කිසිම හේතුවක් නැතිව බැටරි බැස යනවා නම් එතන ගැටලුවක් තියෙනවා. ඒ වෙලාවට බොහෝ දෙනෙක් හිතන්නේ අලුත් බැටරියක් ගන්න එක ගැනයි. නමුත් අලුත් බැටරියක් ගන්න කලින් සොයා බලන්න ඕන කාරණයක් තියෙනවා. ඒ ගැන තමයි  මේ කතා කරන්න යන්නේ.

ජංගම දුරකතනයක බැටරි ඉක්මනින් බැස යනවා නම් ඒකට බැටරියේ තත්වය වගේම ජංගම දුරකතනයේ මෙහෙයුම් පද්ධතියේ ඇති වන ගැටලුත් හේතු වෙනවා. මෙහෙයුම් පද්ධතියේ ගැටලුවක් නිසා බැටරි බැස යනවා ද කියා බලන්න ජංගම දුරකතන ගැන විශේෂඥයෙක්ම විය යුතු නැහැ. ඔබ කළ යුත්තේ ජංගම දුරකතනයේ Settings  ඔස්සේ ගොස් බැටරියේ තත්වය පරීක්ෂා කිරීමයි. එවිට අපට පහත ආකාරයෙන් එය පෙන්නුම් කරනවා. ඉහළින්ම බැටරියේ ඉතිරිව ඇති ප්‍රතිශතය සහ බැටරිය පවතින උපරිම කාලය පෙන්වනවා.  ඉන් පසුව ප්‍රස්තාරයක් මගින් ද බැටරියේ තත්වය පෙන්නුම් කරනවා.

ඊට පහළින් ඇති කොටසේ තමයි බැටරිය ගැන අපට පැහැදිලි අදහසක් ලබාදෙන විස්තර තිබෙන්නේ. එහි බොහෝ විට උඩින්ම ඇත්තේ Android System කියන එක. ‛ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සිස්ටම්’ කියන්නේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පද්ධතිය. මේ පද්ධතිය සාමාන්‍ය පරිදි ක්‍රියාත්මක වනවා නම් ඒ සඳහා 10%කට වඩා බැටරිය භාවිත වෙන්නේ නැහැ. 5%ක් පමණ භාවිත වෙනවා වඩාත්ම හොඳයි. යම් විදියකින් මේ ප්‍රමාණය 20% ක් හෝ ඊට වැඩි නම් බැටරිය ඉතා ඉක්මනින් බැස යනවා. ඇතැම් අවස්ථාවල එය 30 -  40 % දක්වා පවතිනවා දැක ගන්නට පුළුවන්.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පද්ධතිය සඳහා මේ තරම් බැටරි ප්‍රමාණයක් භාවිත වන්නේ දුරකතනයේ තිරය වැසී නිද්‍රාගත අවස්ථාවේ පවතින විටත් මේ පද්ධතිය මගින් අනවශ්‍ය පරිදි බැටරිය භාවිත කිරීමයි. මේ ගැන තොරතුරු දැනගැනීමට නම් මෙහි ඇති ප්‍රස්තාර කොටස ස්පර්ශ කල යුතුයි. එවිට පහත ආකාරයේ තිරයක් පෙන්නුම් කරනවා. එතැන Awake  කියන තීරුව එක දිගට කොල හෝ නිල් පැහැයෙන් දිස්වනවා නම් එයින් අදහස් කරන්නේ දුරකතන නිද්‍රාගත අවස්ථාවේ දී ද ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පද්ධතිය අනවශ්‍ය පරිදි බැටරිය භාවිත කොට ඇති බවයි.

Awake තීරුව නිල් හෝ කොල පැහැයෙන් යුක්ත නැත

Awake තීරුව නිල් පැහැයෙන් යුක්තයි

ඔබේ දුරකතනයේ මෙවැනි තත්වයක් පවතිනවා නම් ඉතා ඉක්මනින් බැටරිය බැස යාම වළක්වන්නට බැහැ. මෙවැනි අවස්ථාවක අලුත් බැටරියක් මිල දී ගත්තත් තත්වය වෙනස් වෙන්නේ නැහැ. එවිට බොහෝ දෙනෙක් සිතන්නේ අලුත් බැටරිය හොඳ තත්වයේ එකක් නොවන නිසා බැටරි බැස යන බවයි. නමුත් සැබැවින්ම ගැටලුව ඇත්තේ බැටරියේ නොව ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතියේ.

මේ සඳහා කළ යුත්තේ කුමක්ද?

ඇත්තටම මෙය ගොඩින් බේරා ගැනීම ටිකක් සංකීර්ණ කාර්යයක්. බොහෝ විට මේ සඳහා හේතු විය හැක්කේ ඔබ ස්ථාපනය කොට ඇති කුමක් හෝ ඇප් එකක් සඳහා අධික ලෙස බැටරිය වැය වීමයි. යම් ඇප් එකක් ස්ථාපනය කළාට පසු මෙවැනි තත්වයක් ඇති වූවා කියා ඔබට මතකයක් ඇත්නම්, එය ඉවත් කිරීමෙන් මේ තත්වය සමනය කරගන්නට හැකියාව තිබෙනවා. නමුත් එවැන්නක් මතකයේ නැත්නම් කළ යුත්තේ ජංගම දුරකතනය Reset කිරීමයි. Reset කරන්නට පෙර ඔබේ ඇමතුම් නාමාවලිය, පණිවිඩ සහ අනෙකුත් දෑවල උපස්ථයක් හෙවත් Backup එකක් අරගත යුතු වෙනවා. එසේ කිරීමෙන් පසු Settings වල Backup and Reset ඔස්සේ ගොස් Factory Data Reset හි  ඇති Reset Device මගින් මේ කාර්යය ඉටු කරගන්නට පුළුවන්.

මේ ක්‍රියාවලියට අනුගමනය කළ යුතු කාර්යය දුරකතනයෙන් දුරකතනයට යම් යම් වෙනස් කම් තිබිය හැකියි. ඔබේ දුරකතන මාදිලිය සඳහන් කර Reset කරන ආකාරය අන්තර්ජාලයෙන් පහසුවෙන් සොයා ගන්නට පුළුවන්. මෙසේ කිරීමෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පද්ධතිය නිසා බැටරි වේගයෙන් බැස යාමේ ගැටලුව නිරාකරණය කරගන්නට ඔබට පහසුවෙන්ම හැකියාව ලැබෙනවා.

ලෝකයේ සංචාරයට තහනම් තැන් - Places can never Visit from around the World

අපේ රට කොයි තරම් කුඩා වුනත් අපට ජීවිත කාලේටම දැක බලා ගන්න බැරි තැන් ඕනෑ තරම් තියෙනවා. ලෝකයක් විදියට ගත්තොත් අපට ඒ වගේ තැන් ගැන හිතාගන්නවත් බෑ. අතේ මිටේ මුදල් හදල් තියෙන අය වෙනත් රටවලට ගිහින් මේ වගේ විවිධ ස්ථාන දැක බලා ගන්නවා. ඒ කතාව එහෙම වුනත්, කොයි තරම් මුදලක් තිබුණත් දැක බලා ගන්න බැරි ස්ථානත් තියෙනවා. මේවා විවිධ රටවල රජයයන් විසින් මහජනයා සඳහා තහනම් කරනු ලැබූ ස්ථාන. ඒවාට යන්නට හැකියාව තියෙන්නේ ඒ රජයයන් විසින් තෝරා ගත් කිහිප දෙනෙකුට විශේෂතම හේතු කාරණා සඳහා පමණයි. ඒ නිසා අපට ඒවා අන්තර්ජාලයෙන් පමණයි දැක බලා ගත හැකි වෙන්නේ. මේ කියන්න යන්නේ දැක බලා ගන්නට තරම් වටිනාකමක් තිබුණත්, මහජනතාවට තහනම් කළ එවැනි ස්ථාන කිහිපයක් ගැනයි.

බ්‍රසීලයේ සර්ප දුපත

Ilha da Queimada Grande  හෙවත් බ්‍රසීලයේ ‛සර්ප දූපත’ කියන්නේ බ්‍රසීල වෙරළ තීරයට කිට්ටුවෙන් සැතපුම් 20 ක් පමණ දිගට ඇදී යන හෙක්ටයාර 43 ක පමණ විශාලත්වයකින් යුත් මුහුදෙන් වටවුණු භූමි භාගයක්. මේ දූපතේ තමයි ලෝකයේ අධිකතම විෂ තියෙනවා යැයි සැලකෙන ‛රන් ලෑන්ස්හෙඩ් පොළඟා’ ජීවත් වෙන්නේ. මේ පොළඟාගේ විෂට මස් දියවී යන බව පැවසෙනවා. දැනට ගණන් බලා ඇති පරිදි මේ දූපතේ මේ වර්ගයේ සර්පයන් 4000ක් පමණ සිටිනවා. තවත් පිරිසක් කියන්නේ සෑම වර්ග මීටර් පහකටම එක් සර්පයා බැගින් ඉන්නා බවයි. කුමක් වුවත් බ්‍රසීල රජය මේ දූපතට කිසිදු පුද්ගලයකුට ගොඩ බසින්නට අවසර දෙන්නේ නැහැ. නමුත් සෑම වසර කිහිපයකටම වරක් විද්‍යාඥයන් අතලොස්සකට පමණක් සිය පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා මේ දූපතට ගොඩ බසින්නට රජයෙන් අවසරයක් නිකුත් කරනවා.

Serpentes Ilhoas em Alcatrazes e Queimada Grande - Parte 3 from Ama Brasil on Vimeo.

ප්‍රංශයේ ලැස්කෝ ගුහා සංකීර්ණය

වයඹදිග ප්‍රංශයේ පිහිටා ඇති ලැස්කෝ ගුහා සංකීර්ණය ලෝක ප්‍රසිද්ධ වෙලා තියෙන්නේ පේලියෝලිතික ලෙන් සිතුවම් සඳහායි.  දැනට සොයා ගෙන ඇති එවැනි හොඳම සිතුවම් තිබෙන්නේ මේ ගුහා සංකීර්ණයේයි. මේ පින්තූරයේ දැක්වෙන සුප්‍රකට ලෙන් සිත්තම අදින් වසර 17,000 පෙර අඳිනු ලැබුවක් බව පැවසෙනවා. පොසිල කැණීම් මගින් අනුමාන කරන ලද දැවැන්ත සතුන් දැනට වසර ගණනාවකට පෙර සැබවින්ම ජීවත්ව සිටි බවට සාධක මේ සිතුවම් නිසා තහවුරු වෙනවා. මෙය යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවටද ඇතුළත්ව තිබෙනවා. කෙසේ නමුත් දිලීර වර්ගයක් මෙය තුළ පැතිර යාම නිසා  2008 වසරේ සිට මෙය මහජනතාව සඳහා සම්පූර්ණයෙන්ම වසා දැමුවා. මෙම සිතුවම් අධ්‍යයනය සඳහා වසර කිහිපයකට වරක් විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙකුට පමණක් මෙයට ඇතුළුවන්නට අවසරය ලැබෙනවා.

Lascaux Cave Paintings - Virtual Tour from Vimeo Videos on Vimeo.

ඉතාලියේ පොවෙග්ලියා

‛පොවෙග්ලියා’ කියන්නේ උතුරු ඉතාලි කලපුවේ වැනීසිය සහ ලිඩෝ අතර පිහිටි කුඩා දූපතක නමක්. ඉතිහාසය මුළුලේලම මෙය ප්‍රයෝජනයට ගැනුණේ තොටුපලක් සහ මුර කපොල්ලක් ලෙසයි. එක්දහස් තුන්සිය ගණන්වල යුරෝපය පුරා ‛බුබොනික්’ නමින් මහා වසංගතයක් පැතිර ගියා. මෙය ‛කළු උණ’ නමින් ද ප්‍රසිද්ධියට පත්ව තිබුණා. මේ රෝගය වැළඳුණු පුද්ගලයන් ඉතාලියට ගොඩබැසීම වැළැක්වීම සඳහා පරීක්ෂා කෙරුණේ මේ  තොටුපලේ. එයින් පසුව පසුගිය සියවස ආරම්භ වෙද්දී මෙය උන්මත්තකාගරයක් ලෙස යොදා ගැනුණා. 1968 වසරේ දී මේ උන්මත්තකාගාරය වසා දමා දූපත අතහැර දැමුණා. ඉන්පසු මෙය ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් වූයේ හොල්මන් අවතාර ඇති ස්ථානයක් ලෙසයි. මේ දූපතේ සිටි වසංගතය වැළඳීමෙන්, යුද්ධයෙන් මිය ගිය පුද්ගලයන්, උන්මත්තකාගාරයේ සිටි මිනීමරු වෛද්‍යවරුන් ආදීන්ගේ මළ ගිය ආත්ම සැරිසරන බව ඉතාලි වැසියන් පවසනවා. මේ නිසා මෙයට කිසිවකුට ගොඩ බැසීමට ඉතාලි රජය අවසර දෙන්නේ නැහැ. මෙය 99 අවුරුදු බද්දක් යටතේ සංවර්ධනය කරන්නට 2014 වසරේ දී ඉතාලි රජය ප්‍රසිද්ධියේ යෝජනාවක් ගෙනාවා. නමුත් තවමත් කිසිවෙකුත් එය පිළිගෙන නැහැ.

bbc world on poveglia 4 all from lemon on Vimeo.

වතිකානු රහස් ලේඛණාගාරය

වතිකානු රහස් ලේඛණාගාරය ඉතාලියේ වතිකානු නගරයේ පොළොව යටයි පිහිටා තිබෙන්නේ. මෙහි ආගමික, ඓතිහාසික සහ රාජ්‍ය ලියකියවිලි ගණනාවක් තැන්පත් කොට තිබෙනවා. ඒ වගේම අට වැනි සියවස තරම් පැරණි කාලයට අයත් ලියකියවිලි ද පවතිනවා. ලෝක ප්‍රකට සිතුවම් ශිල්පියකු වූ මයිකල් ආන්ජලෝ විසින් ලියන ලද ලියුම්, සිය මරණ දණ්ඩනය ලැබෙන තුරු බලා සිටි ස්කොට් හි මේරි රැජින විසින් ලියන ලද ලියුම්, විවාහය නිෂ්ප්‍රභා කරමින් අටවැනි හෙන්රි රජු විසින් කරන ලද ඉල්ලීම ඇතුළත් ලියුම් ආදිය ද මෙහි තිබෙනවා. මේවායේ අයිතිය පාප් වහන්සේ යටතේ පවතිනවා. මේවා මාර්ගයක් දිගේ එක් පේළියට තැබුවොත් සම්පූර්ණ දිග සැතපුම් 52ක් පමණ වන බවයි පැවසෙන්නේ. මේ ලේඛණාගාරයට කුමන හේතුවක් යටතේවත් කිසිදු බාහිර පුද්ගලයකුට ඇතුළු වන්නට අවසරයක් නැහැ. මෙහි වැඩකටයුතු කරන්නේ කුඩා කාර්ය මණ්ඩලයක් පමණයි. ඉමහත් පරිශ්‍රමයක් දරා, බොහෝ ආයතනවලින් අවසර ලබා ගෙන වුවත් යම් කිසි පර්යේෂණ කටයුත්තක් සඳහා අවසරයක් ලබාදෙන්නේ රජය විසින් ද අනුමත කරන ලද ඉහළම ගණයේ විද්වතුන් කිහිප දෙනෙකුට පමණයි.

Vatican Secret Archive from Marco Ansaloni on Vimeo.

ජපානයේ ඉසේ මහා දේවාලය

ජපානයේ උජි-ටාචි නගරයේ පිහිටා ඇති මෙය හිරු දෙවියන් සඳහා කැප වූ ‛ෂින්තෝ’ දේවස්ථානයක් වශයෙන් ප්‍රසිද්ධියට පත්ව තිබෙනවා. නරඹන්නන්ට පැමිණිය හැක්කේ මෙහි ප්‍රධාන දොරටුව අසලට පමණයි. ඔවුන් එතැන සිට පූජාවන් පැවැත්විය යුතු වෙනවා. ඉන් ඔබ්බට යන්නට අවසරයක් නැහැ. මෙහි ඉතිහාසය තුන්වැනි සියවස දක්වා දිව යන බවයි පැවසෙන්නේ. මෙය වටා ඇති ගොඩනැගිලි සෑම වසර විස්සකට වරක්ම ගළවා අලුත් ඒවා සවි කරනු ලබනවා. අවසන් වරට අලුත්වැඩියා කරන ලද්දේ 2013 වසරේ දියි. එවැන්නක් කරන්නට හේතුව ෂින්තෝ ධර්මයට අනුව මරණය සහ එයින් නැගී සිටීමේ විශ්වාසයක් පවතින නිසයි. මෙය තුළ ප්‍රධාන දේවාල දෙකක් පවතින අතර ඉන් එකක් තුළ පූජනීය කැඩපතක් තිබෙන බව ජපන් වැසියන් පවසනවා. නමුත් එය දුටු කිසිවෙක් හෝ නැහැ. ‛යාටා නෝ කගාමි’ නමින් හඳුන්වනු ලබන එය අයත් වන්නේ ජපන් රජ පවුලටයි. පිටත සිට බැලූවත් කිසිවක් පෙනෙන්නේ නැහැ. මෙය පාලනය කරනු ලබන පූජකයන් අනිවාර්යයෙන්ම ජපන් රජ පවුලේ ඥාතියකු විය යුතු අතර ඇතුළු වන්නට අවසර ඇත්තේ රජ පවුලට පමණයි.

Ise Jingu - Koutai Jingu [Naiku] from sirousaghi on Vimeo.

චීනයේ කින් ෂි හුවාන්ග් සොහොන

මෙය චීනයේ පළමු අධිරාජයා වූ කින් ෂි හුවාන්ග්ගේ සොහොනයි. ඔහු ක්‍රිස්තු පූර්ව 210 දී මිය ගිය අතර මධ්‍යම චීනයේ කන්දක් පාමුළ ඔහු භූමදානය කරනු ලැබුවා. මේ සොහොන සාමාන්‍ය එකක් නොව පොළොව යට පිහිටි ගුහා පද්ධතියක් ලෙස පවතිනවා. මේ අධිරාජයගේ මරණින් මතු ජීවිතයට අවශ්‍ය කරන සියලු දේ මේ ගුහා පද්ධතියේ තැන්පත් කොට තිබෙනවා. ඔහුට අයත් හමුදාව, පවුලේ සාමාජිකයන්  සහ කාර්ය මණ්ඩලය මැටිවලින් අඹා මෙහි ප්‍රතිමා ලෙස තැන්පත් කොට තිබෙනු දැකිය හැකියි. ඔහුගේ මේ හමුදාව ලොව පුරා ප්‍රසිද්ධියට පත් ව ඇත්තේ ‛ටෙරකෝටා’ හමුදාව නමින්. 1974 වසරේ දී මෙය මුලින්ම සොයා ගනු ලැබූ අවස්ථාවේ දී මෙතැන තිබී ප්‍රතිමා 2000කටත් වඩා සොයා ගනු ලැබුවා. මේ කිසිදු ප්‍රතිමාවක් එක හා සමානත්වයක් පෙන්වන්නේ නැහැ. සෑම එකකම කුමක් හෝ වෙනසක් තිබෙනවා. විශේෂඥයන් පවසන්නේ මෙහි ප්‍රතිමා 8000 කටත් වඩා තිබූ බවයි. තවත් ප්‍රතිමා පොළොව යට තැන්පත්ව තිබෙන බව දන්නා මුත් පැරණි සොහොන් ගැබ්වලට කරන ගෞරවයක් වශයෙන් චීන රජය තවදුරටත් මෙහි කැණීම් සඳහා අවසර ලබා දෙන්නේ නැහැ. සංචාරකයන් සඳහා මේ ටෙරකෝටා හමුදාව නරඹන්නට අවසර ඇතත්, අධිරාජයාගේ සොහොන නරඹන්නට කිසිවකුට හෝ රජයෙන් අවසර දෙන්නේ නැහැ.

Terracotta Army from Nina N on Vimeo.

නෝර්වේ හි ස්වාල්බාර්ඩ් ලෝක බීජ සුරක්ෂිතාගාරය

උත්තර ධ්‍රුවයේ සිට සැතපුම් 800 ක් දුරින් පිහිටි නෝර්වේ රාජ්‍යයට අයත් ‛ස්පිට්ස්බර්ගන්’ නම් දූපතේ පිහිටා ඇති මෙය 2008 වසරේ දී නිල වශයෙන් විවෘත කරනු ලැබුවා. ලොව වටා සෑම රටකින් සොයා ගන්නා ලද එකිනෙකට වෙනස් බීජ වර්ග 4000 කට අයත් නියැදි 840,000 ක් පමණ මෙහි තැන්පත් කොට තිබෙනවා. ලෝකයේ කුමක් හෝ විනාශකාරී සිදුවීමකින් යම් කිසි බීජ විශේෂයක් වඳවී ගියහොත්, නැවත එය බෝ කරගැනීම සඳහා අවස්ථාවක් හිමි කරගැනීම මේ බීජ සුරක්ෂිතාගාරයේ අරමුණයි. ඕනෑම අවස්ථාවක ඕනෑම රජයකට හෝ වෙනත් පිළිගත් සංවිධානයකට මෙහි බීජ තැන්පත් කරන්නට හැකියාව තිබෙනවා. මෙය පවතින්නේ දැඩි ආරක්ෂාවක් යටතේ. මෙයට ඇතුළු විය හැක්කේ මෙහි සේවය කරන අතලොස්සක් තරම් වූ සේවකයන්ට පමණයි. 

The Svalbard Global Seed Vault from Camillo Meinhart on Vimeo.