පුවත්පත්වලට ලිපි ලිවීම මාගේ විනෝදාංශයකි. මා ලියන ලිපි මගින් පාඨකයින් දැනුමක් ලබමින් ජීවිතයට යමක් එකතු කරගන්නේ නම් එය මාගේ සතුටකි. වේගයෙන් ඉදිරියට ඇදෙන තාක්ෂණික ලෝකයේ පුවත්පත් කියවන්නට තරම් විවේකයක් නොමැති අයවලුන් බොහෝය. තවකෙකු පුවත්පත් කියවන්නට කැමති නැත. අන්තර්ජාලයේ ද සිංහල බසින් සියලුම පුවත්පත් ඇති බැවින් තාක්ෂණයට ප්‍රිය කරන්නෝ පරිගණකයෙක් හෝ සිය ජංගම දුරකථනයෙන් ඒවා කියවති. එබැවින් මා ලියන ලිපි එවැනි පාඨක පිරිස් වෙත යොමු කරන්නට අදහස් කළ නිසා මෙවැනි බ්ලොග් අඩවියක් ගොඩනගන්නට සිතුවෙමි. මාගේ උත්සාහය කෙතරම් නම් සාර්ථකදැයි තීරණය වන්නේ ඔබගෙන් ලැබෙන ප්‍රතිචාර මතය. එබැවින් ඔබ මේ පිළිබඳ සිතන පතන දෑ මවෙත දන්වන්නට උනන්දුවන්නේ නම් එය මාගේ සතුටයි. ඔබ සැමට තෙරුවන් සරණයි!

Thursday, December 14, 2023

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණ හඳුන්වන්නට රසකැවිලිවල නම් යොදා ගැනීම නැවැත්තුවේ ඇයි? - Why Did Google Stop Using Android Dessert Names?


ඔබත් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පරිශීලකයෙක් නම්, වසර ගණනාවක් තිස්සේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයන් Froyo, Ice Cream Sandwich, Lollipop, Oreo  ආදී විවිධ රසකැවිලි නම්වලින් හැඳින්වූ බව මතකයේ ඇති. නමුත් දැන් එම සංස්කරණයන් හඳුන්වන්නේ අංකයකින් පමණයි. එයට හේතු වන්නට ඇත්තේ කුමක්ද යන ගැටලුව බොහෝ දෙනෙකුට තිබෙන දෙයක්. ඒ ගැන තමයි අද අපි කතා කරන්න හදන්නේ. 

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් රසකැවිලි නම්වල ඉතිහාසය සැකෙවින්

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් පළමු සංස්කරණය, එනම් 1.0 2006 ඔක්තෝබර් මාසයේ T-Mobile G1  සඳහා නිකුත් කෙරුණා. ගූග්ල් සමාගම තුළ එය ‘ඇස්ට්‍රො බෝයි’ (Astro Boy) යන කේත නාමයෙන් හඳුන්වනු ලැබුවා. කෙසේ නමුත් එය මහජනතාව අතර ප්‍රචලිත වූයේ නැහැ. වසරකට පසුව ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 1.1 සංස්කරණට නිකුත් වූ අතර එය  ‘පෙටිට් ෆෝර්’ (PetitFour) කියන කේත නාමයෙන් හඳුන්වනු ලැබුවා. පෙටිට් ෆෝර් කියන්නේ ප්‍රංශ රසකැවිලි වර්ගයක්.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයන් මහජනතාව වෙත නිකුත් කිරීමේ දී රසකැවිලි නම්වලින් ඒවා හැඳින්වීමේ අදහස මුලින්ම රැගෙන ආවේ ගූග්ල් සමාගමේ ව්‍යාපෘති කළමනාකරුවකු වූ රයන් ගිබ්සන් විසින්. මේ අනුව 2009 අප්‍රේල්  මාසයේ දී ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 1.5 සංස්කරණය Cupcake නමින් මහජනතාව වෙත නිකුත් වුණා. එයින් පසුව දශකයක පමණ කාලයක් තිස්සේ ඉංග්‍රීසි හෝඩියේ අකාරාදි පිළිවෙලට මේ සංස්කරණයන් සඳහා නම් භාවිත කෙරුණා. 

මේ අනවර්ත නම්වලට අමතරව සෑම රසකැවිලි වර්ගයක් සඳහාම ප්‍රතිමා නිර්මාණය කරන්නට ද ගූග්ල් සමාගම පියවර ගත්තා. මේ ලිපියේ ඉහළින්ම දක්වා තියෙන්නේ ඒවායි. ගූග්ල් සමාගම නිල වශයෙන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයක් නිකුත් කරද්දී අනුගමනය කළ ක්‍රමවේදය වුණේ එයයි. මේ ප්‍රතිමා අදටත් කැලිෆෝර්නියාවේ මවුන්ටන් වීව්වල ඇති ගූග්ල් මූලස්ථානයේ දැකගන්නට පුළුවන්. 

පහතින් දක්වා ඇත්තේ මෙතෙක් නිකුත් කරන ලද ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයන් හැඳින්වීම සඳහා යොදා ගත් රසකැවිලිවල නම් සහ නිකුත් කළ දිනයන්වල ලැයිස්තුවක්.

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 1.5 - Cupcake -  2009 අප්‍රේල් 27

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 1.6 - Donut -  2009 ඔක්තෝබර් 15

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 2.0 - 2-1 - Eclair -  2009 ඔක්තෝබර් 26

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 2.2 - 2.2.3 - Froyo -  2009 ඔක්තෝබර් 26

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 2.3 - 2.3.7 - Gingerbread -  2010 දෙසැම්බර් 6

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 3.0 - 3.2.6 - Honeycomb -  2011 පෙබරවාරි 22

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 4.0 - 4.0.4 - Ice Cream Sandwich  -  2011 ඔක්තෝබර් 18

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 4.1 - 4.3.1 - Jelly Bean  -  2012 ජූලි 9

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 4.4 -  4.4.4 - KitKat  -  2013 ඔක්තෝබර් 31

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 5.0 - 5.1.1 - Lollipop -  2014 නොවැම්බර් 12

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 6.0 - 6.0.1 - Marshmallow -  2015 ඔක්තෝබර් 5

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 7.0 - 7.1.2 - Nougat -  2016 අගෝස්තු 22

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 8.0 - 8.1 - Oreo  -  2016 අගෝස්තු 22

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 9.0 - Pie -  2018 අගෝස්තු 06

රසකැවිලි නමකින් හඳුන්වන ලද අවසන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණය වූයේ 2018 දී නිකුත් වූ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 9.0 ලෙස නිකුත් වූ Pie නම් සංස්කරණයයි. එතැන් පටන් ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයන් හඳුන්වන්නට පටන් ගත්තේ හුදෙක් සරල අංකයකින් පමණයි. එයට හේතුව කුමක්ද?

රසකැවිලි පටලැවිල්ල

2019 අගෝස්තු මාසයේ දී ගූග්ල් සමාගම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් 10 සංස්කරණය නිකුත් කරන ලද්දේ හුදෙක් සරල අංකයකින් පමණයි. 

එයට හේතුව වූයේ ගූග්ල් සමාගමට Q අකුරෙන් රසකැවිල්ලක් සොයාගන්නට බැරිකමක් නිසා නොවෙයි. ඇත්ත වශයෙන්ම එහි නිෂ්පාදන සම්බන්ධව උප සභාපති සමීර් සමාත් පැවසූවේ මේ සඳහා ගෝලීය ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් කණ්ඩායම මේ වෙනුවෙන් Queens Cake  සහ quindim යන නම් මේ යෝජනා කර තිබුණු බවයි. නමුත් ඒ සඳහා එම නම යොදා ගැනීමේ යම් ගැටලුවක් පැවතුණා.

Quindim යනුවෙන් හඳුන්වනු ලැබුවේ බ්‍රසීලයේ අතිශය ජනප්‍රිය රසකැවිල්ලක්. නමුත් ගැටලුව වූයේ බ්‍රසීලයෙන් පිටත කී දෙනෙක් මේ පිළිබඳ අසා තිබෙනවාද යන්නයි. සාමාන්‍යයෙන් ආහාර පාන ගතහොත් රසකැවිලි යනු කලාපීය වශයෙන් ජනප්‍රියව පවතින ඒවායි. අනෙක ඇතැම් වචන වෙනත් භාෂාවලට හැරවීමේදී ද ගැටලු මතු වුණා. නමුත් ඇත්තේ අංකයක් පමණක් නම් එවැනි ගැටලුවක් පැන නගින්නේ නැහැ.      

අවසන් වශයෙන් ගූග්ල් සමාගමට අවශ්‍ය වූයේ සෑම භාෂාවක්ම, සෑම කලාපයක්ම තුළ පහසුවෙන් අවබෝධ කර ගත හැකි නමක් භාවිත කිරීමයි. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ Android 10  යන්නයි. ඉන් අනතුරුව නිකුත් වූ සෑම සංස්කරණයක්ම ඒ අයුරින්ම හඳුන්වන්නට පටන් ගැනුණා. 

සමාගම තුළ පවතින ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් රසකැවිලි  නාමයන් 

සෑම ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණයක් සඳහාම මහජනතාව වෙත නිකුත් කරන නමට අමතරව අභ්‍යන්තරව භාවිත වන කේතු නාමයක් පවතිනවා. උදාහරණයක් ලෙස ගත්හොත් Android 9 - Pie සඳහා අභ්‍යන්තර වශයෙන් භාවිත වන කේත නාමය වන්නේ Pistachio IceCream යන්නයි. ඒවා මහජනතාව වෙත නිකුත් නොකෙරුන ද අභ්‍යන්තර වශයෙන් තවමත් භාවිතයේ පවතිනවා.

මේ අනුව Android 10  සඳහා වූ කේත නාමය වන්නේ Quince TartAndroid 11  සඳහා Red Velvet Cake ද, Android 12  සඳහා Snow Cone  ද, Android 13  සඳහා Tiramisu ද වශයෙන් අභ්‍යන්තර කේත නාම භාවිතයේ පවතිනවා. කෙසේ නමුත් ඒවා මහජනතාව වෙත නිකුත් කෙරෙන්නේ නැහැ.  

කණගාටුවට කරුණ නම් නැවත කෙදිනක හෝ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සඳහා රසකැවිලි නාමයක් නිල වශයෙන් මහජනතාව වෙත නිකුත් නොකෙරෙන බවයි. බොහෝ දෙනෙක් ඊළඟට නිකුත් වන ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් සංස්කරණය හඳුන්වන රසකැවිලි නාමය අනුමාන කරන්නට ද පුරුදුව සිටියා. ඇන්ඩ්‍රොයිඩ්වලට ආදරය කරන පරිශීලකයන්ට තවදුරටත් එවැන්නක් කරන්නට අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ. 


මේ පෝස්ට් එකත් කියවන්න

ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් මෙහෙයුම් පද්ධතියේ කතාව

                                                                                                                                                                            


Thursday, November 2, 2023

ඊශ්‍රායෙල් යුදෙව්වන් සහ මුස්ලිමුන් අතර පවතින සදාකාලික වෛරයට හේතුව මෙන්න මේකයි - The cause of eternal hatred between Israeli Jews and Muslims



ඊශ්‍රායල් යුදෙව්වන් සහ මැදපෙරදිග කලාපයේ මුස්ලිම් ජාතිකයන් අතර ගැටුම සහ වෛරය අද ඊයේ, හදිසියේ ඇති වූවක් නොවේ. එයට ඉතා දීර්ඝ ඉතිහාස කතාවක් තිබේ. එය එකම පවුලක ඉපිද දෙපසට වෙන්ව ගිය දරුවන්ගෙන් ඇති වූ පරම්පරා දෙකක ගැටුමක් හා සමානය. එය අපට කෙටියෙන් මෙසේ විස්තර කළ හැකිය. 

මේ කතාව ආරම්භ වන්නේ ආබ්‍රහම් (ඒබ්‍රහම්) ගෙනි. 

ආබ්‍රහම් යනු යුදෙව් ආගම, ක්‍රිස්තියානි ධර්මය සහ ඉස්ලාම් ඇතුළු ආබ්‍රහම් ආගම්වල පොදු හීබෘෘ පූජක පීතෘවරයාය. යුදෙව් ආගමේ, ඔහු යුදෙව්වන් සහ දෙවියන් අතර විශේෂ සම්බන්ධතාවයේ ආරම්භක පියාය. ක්‍රිස්තියානි ධර්මය තුළ, ඔහු යුදෙව් හෝ යුදෙව් නොවන සියලුම ඇදහිලිවන්තයන්ගේ අධ්‍යාත්මික පුරෝගාමියාය. ඉස්ලාමය  තුළ ඔහු ආදම්ගෙන් ආරම්භ වී මුහම්මද් තුමාගෙන් අවසන් වන ඉස්ලාමීය අනාගතවක්තෘවරුන්ගේ දාමයේ එක් පුරුකකි.

හීබෲ බයිබලයට අනුව ආබ්‍රහම් උපත ලබන්නේ චල්ඩීස් හි ඌර්වලය. එය වර්තමාන ඉරාකය යැයි බ්‍රිතාන්‍ය පෙරදිග ඉන්දීය සමාගමේ හමුදා නිලධාරියකු, දේශපානලඥයකු සහ පෙරදිගවාදියකු වූ හෙන්රි රෝලින්සන් වර්ෂ 1862 දී හඳුනාගනු ලැබිණි. ආබ්‍රහම් මිය යන්නේ හෙබ්රන් හි ය. එය වර්තමාන බටහිර ඉවුරයි.

ආබ්‍රහම්ගේ බිරිඳ වන්නේ සාරා ය. ඊශ්‍රායෙල් යුදෙව්වන් සහ මුස්ලිමුන් අතර ගැටුම ආරම්භ වන්නට හේතුව සාරා බව ඉතිහාස කතා විමසා බැලීමෙන් පැහැදිලි වේ. දෙවියන් වහන්සේ ආබ්‍රහම්ට පොරොන්දු වන්නේ සාරා ලවා පුතකු ලබා දෙන බවය. නමුත් දෙවියන් වහන්සේගේ සහ ආබ්‍රහම්ගේ කැමැත්ත ඉටු කරන්නට සාරාට හැකි වන්නේ නැත. එනම් ඇයට දරුවකු පිළිසිඳ ගන්නේ නැත. මේ නිසා ආබ්‍රහම්ට දරුවකු ලබා ගැනීමේ කැමැත්ත ඉටු කරනු වස් සාරා සිය ඊජිප්තු මෙහෙකාරිය වූ හාගර් සිය කැමැත්තෙන්ම ආබ්‍රහම්ට ලබා දෙන්නීය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස හාගර් පුතකුට උපත දෙන අතර ඔහු ඉෂ්මායෙල් නම් විය. කෙසේ නමුත් ඉෂ්මායෙල්ගේ උපතින් වසර කිහිපයකට පසු සාරාට ද පුතකු උපත ලබන අතර ඒ දෙවියන් වහන්සේගේ කැමැත්ත අනුව උපත ලබන පොරොන්දු වූ දරුවාය. ඔහුට ඊසාක් ලෙස නම් තබනු ලබයි. මෙයින් පසුව ආබ්‍රහම් සිය සිය බිරිඳගේ මෙහෙකාරිය වූ හාගර් සහ ඉෂ්මායෙල් නිවසින් සහ ප්‍රදේශයෙන් පිටමං කරයි. 

අල් කුරානයේ සඳහන් වන කතාව මෙයට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් බව සැලකිය යුතුය. පොරොන්දු ප්‍රාකාරව ආබ්‍රහම්ට ලැබුණු පුත්‍රයා සැබවින්ම කවුද යන්න පිළිබඳ ගැටුම්කාරී විස්තරයක් ඉදිරිපත් කරයි. හීබෲ ලියවිලිවලට අනුව පැවසෙන්නේ පොරොන්දු පුත්‍රයා ඊසාක් මිස ඉෂ්මායෙල් නොවන බවය. 

කුරානය පවසන්නේ ආබ්‍රහම් ගිනි පූජාවක් සිදුකරමින් දෙවියන් වහන්සේ කෙරෙහි වූ සිය භක්තිය පෙන්වන්නට බිලි දෙන්නට සැරසෙන්නේ ඊසාක් නොව ඉෂ්මායෙල් බවය. මේ කතාව බයිබලයේ පරණ ගිවිසුමේ උත්පත්ති පොතේ 22 වැනි පරිච්ඡේදයේ එන විස්තරයට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස්ය. එම පරිච්ඡේදයේ 3 වැනි පදයේ මෙසේ සඳහන් වේ.

“ ආබ්‍රහම් අලුයම නැගිට තමාගේ කොටළුවා සූදානම්කොට, තමා කැටුව තමාගේ තරුණයන්ගෙන් දෙදෙනෙකු හා තමාගේ පුත්‍රවූ ඊසාක්ද රැගෙන, දවන පූජාව පිණිස දර පළාගෙන, නැගිට දෙවියන්වහන්සේ ඔහුට කී ස්ථානයට ගියේය.” 

අද අප මේ අත්දකින සියලු ගැටුම්වලට හේතු කාරණාව වන්නේ පොරොන්දු වූ සැබෑ පුත්‍රයා කවුද යන්න පිළිබඳ ඇති වූ මතභේදකාරී කාරණයයි. 

බයිබලයේ අලුත් ගිවිසුමේ ගලාති පොතේ 4 වැනි පරිච්ඡේදයේ 28 සහ 29 වැනි පදවල මෙසේ සඳහන් වේ. 

“ 28 ඉදින්, සහෝදරයෙනි, ඊසාක් මෙන් අපිත් පොරොන්දුවේ දරුවෝය.

29 නුමුත් මාංසාකාරයෙන් උපන් තැනැත්තා ආත්මයාණන් කරණකොටගෙන උපන් තැනැත්තාට එකල්හි පීඩාකළා සේම දැනුත් වන්නේය.”

එයින් පැවසනේනේ ඊසාක් පොරොන්දු දරුවා බවත් ඊෂ්මායෙල්ගේ දරුවන් මොවුන්ට පීඩා කරන බවත්ය. 

පැරණි ගිවිසුමේ උත්පත්ති පොතේ 16 වැනි පරිච්ඡේදයේ 11-12 පද මෙසේ පවසයි.

“ 11 ස්වාමීන්වහන්සේගේ දූතයා: බලව, ඔබ ගර්භිණීව සිටියි, පුත්‍රයෙකු වදන්නීය; ස්වාමීන්වහන්සේ ඔබේ පීඩාව ඇසූ හෙයින් ඔහුට ඉෂ්මායෙල් එනම්, දෙවියන්වහන්සේ අසනසේක. යන නාමය තබන්න.

12 ඔහු වල් කොටළුවෙකු වැනි මනුෂ්‍යයෙක් වන්නේය; ඔහුගේ අත කාහටත් විරුද්ධවන්නේය, කාගේ අතත් ඔහුට විරුද්ධවන්නේය; ඔහු තමාගේ සියලු සහෝදරයන් ඉදිරියෙහි වාසයකරන්නේයයි කීසේක.”

බයිබලයේ පැරණි ගිවිසුමේ සෙකරියා පොතේ 12 වැනි පරිච්ඡේදයේ 1 - 4 පද මෙසේ පවසයි. 

1 ඉශ්‍රායෙල් ගැන තිබෙන ස්වාමීන්වහන්සේගේ වචනයේ දිව්‍ය ප්‍රකාශනයය. අහස දිගහරින්නාවූ, පොළොවේ අත්තිවාරම තබන්නාවූ, මනුෂ්‍යයා තුළ ඔහුගේ ආත්මය උපදවන්නාවූ ස්වාමීන්වහන්සේ මෙසේ කියනසේක:

2 බලව, අවටින් සිටින සියලුම ජනයන්ට යෙරුසලම වැනීමේ පාත්‍රයක් කරන්නෙමි, යෙරුසලම වටලෑමේදී යූදාට එසේම වන්නේය.

3 ඒ කාලයේදී මම සියලු ජනයන්ට යෙරුසලම බරවූ ගලක් කරන්නෙමි; එය උස්සාගන්න සියල්ලෝ බොහෝසේ තුවාල ලබන්නෝය; පොළොවේ සියලු ජාතීහුද ඊට විරුද්ධව රැස්වන්නෝය.

4 ඒ කාලයෙහි මම සියලු අශ්වයන්ට කුල්මත්කමද අසරුවන්ට උමතුකමද පැමිණවීමෙන් පහරදෙන්නෙමි. නුමුත් යූදා වංශය කෙරේ මාගේ ඇස් අරගන ඉඳ, ජනයන්ගේ සියලු අශ්වයන්ට අන්ධකමෙන් පහරදෙන්නෙමියි ස්වාමීන්වහන්සේ කියනසේක.”

බහුතරයක් වූ මුස්ලිමුන් හෝ පල්ස්තීනුවන් පැවතෙන්නේ ඉෂ්මායෙල්ගේ පරම්පරාවෙනි.

ඔවුන් වන්දනාමාන කරන්නේ සහ අදහන්නේ මුහම්මද්තුමාය. ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ ජේසුස් වහන්සේ යනු අනාගතවකතෘවරුන් රැසක් අතරින් එකු අයකු පමණක් බවය. ඔවුහු ජේසුස් වහන්සේ යනු දෙවියන්ගේ පුත්‍රයා යැයි විශ්වාස කරන්නේ නැත. ජේසුස් වහන්සේ මරණයෙන් උත්ථානය වූ කතාව ද ඔවුන් පිළිගන්නේ නැත. 

ඔවුන් ආබ්‍රහම්, ඊසාක් හෝ ජාකොබ් පිළිගන්නේ ද නැත. 


වැඩිදුර කියවීම්

හමාස් ත්‍රස්තයන් වනසන්නට ඊශ්‍රායලයෙන් ‘ස්පොන්ජ් බෝම්බ‘

ඊශ්‍රායලයේ සහායට පැමිණි නෞකාවන්ට ඉරානය පහර එල්ල කරයිද?


Tuesday, October 31, 2023

හමාස් ත්‍රස්තයින් වනසන්නට ඊශ්‍රායලයෙන් ‘ස්පොන්ජ් බෝම්බ’ - Will the Sponge Bomb finish the Hamas completely?



ඊශ්‍රායල් ගොඩබිම් හමුදාව ගාසා තීරයට ඇතුළුවීම ආරම්භ කළ මොහොතේ සිට ‘ඊශ්‍රායල ආරක්ෂක බලකායට’ (Israel Defense Forces - IDF) මුහුණ දෙන්නට සිදුව ඇති විශාලතම අභියෝගය සහ බාධකය බවට පත්ව ඇත්තේ හමාස් ත්‍රස්තයන්ගේ උමං මාර්ග පද්ධතියයි. බිම් මට්ටමින් මීටර් 40 - 80 ක් පමණ යටින් පිහිටා ඇති මේවා කිලෝ මීටර් සිය ගණනක් දිගින් යුක්තය. මේ උමං පද්ධති හමාස් ත්‍රස්තයන්ට ආරක්ෂාවන්නට ඇති හොඳම ස්ථානය වන අතර සිවිල් ජනතාව ජීවත්වන ප්‍රදේශවලට යටින් මේවා පිහිටා තිබේ. 

සිය අවි ආයුධ තොග පිටින් හමාස් ත්‍රස්තයන් ගබඩා කොට ඇත්තේ මේවා තුළ වන අතර ඊශ්‍රායල හමුදා ප්‍රහාරයන්ගෙන් ආරක්ෂා වන්නට ද මේවා යොදා ගැනේ. 1990 දශකයේ මැද භාගයේ දී පමණ ඔවුන් මේවා ගොඩනැගීම ආරම්භ කළ අතර හමාස් සංවිධානය 2006 වසරේ දී ගාසා කලාපයේ බලය සම්පූර්ණයෙන්ම අත්පත් කරගැනීමෙන් පසු මේ ඉදිකිරීම් වඩාත් වේගවත් කරනු ලැබිණි. 

ඊශ්‍රායල් හමුදාව මේ උමං මාර්ග ඔස්සේ ඇතිවිය හැකි ප්‍රහාර වලක්වා ගැනීම සඳහා සුවිශේෂී බෝම්බ වර්ගයක් නිපදවා ඇති අතර ඔවුන් මෑතක් වන තුරුම මේ පිළිබඳ තොරතුරු හෙළි කළේ නැත. ‘ස්පොන්ජ් බොම්බ’ (Sponge bombs) මේ බෝම්බ වර්ගය ද අනෙක්වා මෙන්ම පුපුරණ ආකාරයෙන් සකස් කොට ඇති අතර පුපුරා යාමත් සමග පෙන වැනි ද්‍රව්‍යයක් එයින් ක්ෂණිකව ප්‍රසාරණය වී ක්ෂණිකව ඝන වෙයි. ඝන වීමත් සමග එහි වාතයට නිරාවරණය වී ඇති පැති ලෝහ තට්ටුවකින් ද ආවරණය වෙයි. මෙය උමං මාර්ගයකට ඇතුළුවන ස්ථානයේ පුපුරුවා හැරීමෙන් එම විවරය මුද්‍රා තැබෙන අතර උමගක් තුළින් ත්‍රස්තයන් පැමිණ ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමේ තර්ජනය සෑහෙන පමණකින් අඩපණ කිරීමේ හැකියාව මේ බෝම්බ වර්ගයට පවතී. 

2021 වසරේ ගාසා තීරයේ යුද අභ්‍යාසයක යෙදුණු ඊශ්‍රායල ආරක්ෂ බලකාය මේ බෝම්බ වර්ගය යොදා ගනිමින් පුහුණුවීමක යෙදුණු බව වාර්තා වෙයි.

ස්පොන්ජ් බොම්බ’ උමං පද්ධති ඔස්සේ පැමිණිය හැකි තර්ජන සඳහා කදිම විසඳුමක් වුවද එය සදාචාරසම්පන්න බව පිළිබඳ ගැටලු ඇති කරන්නට හේතු වී තිබේ. මේ උමං ඉලක්ක කොට මේ වර්ගයේ ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමේ දී සාමාන්‍ය ජනතාව අනතුරට පත්වීමේ ඉඩකඩ වැඩිය. එබැවින් අහිංසක ජනතවගේ ජීවිත අනතුරට නොදමමින් මේ කාර්යය ඉටුකරගැනීමේ අභියෝගයක් ඊශ්‍රායල් හමුදා ඉදිරියේ පවතී. එවැන්නක් සිදුවවුහොත් එය ජාත්‍යන්තරයේ අපවාදයට ලක්විය හැකි කාරණයක් වනු ඇත. කෙසේ නමුත් ඔවුන් මෑත දිනවල ජාත්‍යන්තරය කුමක් පැවසුවද ඒවා තුට්ටුවකට හෝ මායිම් නොකරමින් හමාස් ත්‍රස්තයන් වැනසීමේ කාර්යය අඛණ්ඩව සිදුකරගෙන යයි. එක්සත් ජාතීනගේ සංවිධානය පවා කරන්නේ  සිදුවන්නේ කුමක්දැයි සිතා ගනු නොහැකිව බලා සිටීම පමණි.

 

වැඩිදුර කියවීම්

ඊශ්‍රායල සහායට පැමිණි ඇමරිකානු නෞකාවන්ට ඉරානය පහර එල්ල කරයිද?

ඊශ්‍රායෙල් යුදෙව්වන් සහ මුස්ලිමුන් අතර පවතින සදාකාලික වෛරයට හේතුව මෙයයි

Friday, October 27, 2023

ඊශ්‍රායලයේ සහායට පැමිණි ඇමරිකානු නෞකාවන්ට ඉරානය පහර එල්ල කරයිද? - Will Iran attack American ships that came to Israel's aid?



මේ පිළිබඳ කතා කරන්නට පෙර මුලින්ම සිතියම දෙස අවධානය යොමු කිරීම වඩා හොඳ යැයි සිතමි.

ඉරානය මේ සිතියමේ ඇත්තේ දකුණු කෙළවරේය. ඊශ්‍රායලය, ම්‍යධරණී මුහුද සහ එක්සත් ජනපදයට අයත්, ප්‍රහාරක යානා ප්‍රවාහනය කරන නෞකාවන් ඇත්තේ වම් කෙළවරේය. ඉරානයේ සිට ඉරාකය, සිරියාව හෝ ජෝර්දානය පසුකරමින් පැමිණෙන්නට ඇති දුර සැතපුම් සිය ගණනකි.

එතරම් දුරකට ඉතා නිවැරදිව ප්‍රහාරයක් එල්ල කළ හැකි තරම් ඉහළ තාක්ෂණයෙන් යුක්ත ආයුධ ඉරානය සතුව නැත. ඔවුන් සතුව ඇති හොඳම අවිය වන්නේ inertially-guided missile  ය. මෙයට සිංහලෙන් ‘අවස්ථිති මගපෙන්වීමේ මිසයිල’ යනුවෙන් ද හැඳින්විය හැකිය. ගමන් කළ යුතු ස්ථානය ගණනය කොට තීරණය කිරීමේ හැකියාව මේවාට පවතී. නමුත් යුද විශේෂඥයන් පවසන්නේ සැතපුම් සිය ගණනක් ගමන් කරද්දී මේවා බොහෝ විට පතිත වන්නේ ඉලක්ක කළ ස්ථානයට සැතපුම් එකක් හෝ දෙකක් මෙපිටින් බවය. මේ වන විටත් යල් පැන ගිය තාක්ෂණයෙන් යුක්ත මේවායෙන් නෞකාවක් වැනි ගමන් කරමින් පවතින වස්තුවකට ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීමට භාවිත කිරීම නිෂ්පල කාර්යයකි. යම් හෙයකින් මේ මිසයිලයක් කෙසේ හෝ නෞකාව දෙසට ඉතා නිවැරදිව ගමන් කළේ යැයි මොහොතකට හෝ සිතුව ද, ඇමරිකා එක්සත් ජනපද නෞකාවන්ට inertially-guided missile  වලට පහර දී විනාශ කළ හැකි, ශබ්දයේ වේගය පරයා ගමන් කළ හැකි බැලස්ටික් යුධ ශීර්ෂවලින් යුක්ත තාක්ෂණය තිබෙන අතර ඔවුන් ඒවා ක්‍රියාවෙන්ම ඔප්පු කර පෙන් වූ අවස්ථාවන් ද බොහොමය. 

inertially-guided missile වලට පහර දී විනාශ කළ හැකි ඇමරිකානු යුධ නෞකාවක්

මීට අමතරව ඉරානයට හැකියාව පවතින්නේ ඇමරිකානු හමුදාවට කෙලින්ම මුහුණ මුහුණ සටනකට අවතීර්ණ වීමය. නමුත් ලෝකයේ ප්‍රබලතම හමුදාවක් ඇති ඇමරිකාව සමග එවැනි සටනකට එළැඹීමට තරම් ඉරානය අඥානයකු නොවනු ඇතැයි සිතේ. ත්‍රස්තවාදී කල්ලියක් ගතහොත් ඔවුන් සටන් කරන්නේ සැඟවීගෙන ය. ඔවුන් සිටින නිශ්චිත ස්ථානයක් පිළිබඳ අදහසක් නැත. නමුත් ඉරානය රටක් ලෙස ගතහොත් පැහැදිලි ස්ථානයක් පවතී. පැහැදිලි ඉලක්කයක් පවතී. ඇමරිකාවට පහර දීමෙන් සිදුවෙන්නේ හමාස්වරු ඊශ්‍රායලයට පහර දීමෙන් පසු ගාසා තීරයේ ගොඩනැගිලි සමතලා වූවා හා සමාන ප්‍රතිඵලයක් ඉරානයට අත්වීම පමණි. කෝටි ගණන් වටිනා ගොඩනැගිලි, දේපළ, මිනිස් ජීවිත විනාශ කරගන්නට ඉරානය වර්තමානයේ ඉදිරිපත් වේ යැය සිතිය නොහැකිය. 

එබැවින් ඔවුන් ඇමරිකාව සමග එළිපිට සටනකට එළැඹෙන්නට ඇති ඉඩකඩ බොහෝ සෙයින් අඩුය.


වැඩිදුර කියවීම්

හමාස් ත්‍රස්තයින් වනසන්නට ඊශ්‍රායලයෙන් ‘ස්පොන්ජ් බෝම්බ’

ඊශ්‍රායෙල් යුදෙව්වන් සහ මුස්ලිමුන් අතර පවතින සදාකාලික වෛරයට හේතුව මෙයයි





Wednesday, October 25, 2023

ඊශ්‍රායලය ඉරානයට පහර දුන්නොත් රුසියාව ඉරානය වෙනුවෙන් සටන් වදිනු ඇතිද?



රුසියාවට කිසිදා ඉරානය සමග සිට ගත නොහැකිය. රුසියාවට ඉරානය සමග ඇයි හොඳයිකම් පවත්වන්නට වුවමනා වී ඇත්තේ ඔවුන්ට පර්සියානු ගල්ෆ් ප්‍රදේශයට ප්‍රවේශවීමේ පහසුකම පවත්වාගැනීම සඳහා පමණි.

මේ කතාව ඉරානයේ කුමෙයිනිගේ පාලන සමය දක්වා ගොස් කතා කළ යුතු කාරණයකි. එසමයෙහි කුමෙයිනි විසින් දියත් කළ කුමන්ත්‍රණය වෙනුවෙන් අරගල කරන ලද්දේ සමාජවාදීන් සහ කොමියුනිස්ට්වාදීන්ය. ඉස්ලාමය තුළ කොමියුනිස්ට් හෝ සමාජවාදයට ඉඩක් නොමැත. 

අනෙක එවකට පැවති සෝවියට් සමූහාණ්ඩුව පර්සියානු ගල්ෆ් ප්‍රදේශයට සහ ඉරාන සම්පත්වලට  ප්‍රවේශවීම බටහිර රටවල් කැමැති දෙයක් වූයේ නැත. එබැවින් කුමන්ත්‍රණයේ නායකයන් ලෙස ඉස්ලාම්වාදීන් ඉස්මතු කරවන්නට ඔවුහු රටවල් ක්‍රියා කළහ.

කුමෙයිනි, සිසු අරගලකරුවන් සමග සන්ධානයක් ගොඩ නගා ගත්තේය. ඔවුන්ගේ උදව්වෙන් බලයට පැමිණි වහාම කුමෙයිනි ඉස්ලාමය තුළ කොමියුනිස්ට්වාදයට  හා සමාජවාදයට ඉඩක් නොමැති බව පසක් කරමින් ලක්ෂයක පමණ අරගලකරුවන් පිරිසක් මරා දමන්නට, වදහිංසාවන්ට ලක්කරන්නට සහ සිසුවියන් සමූහ වශයෙන් දූෂණය කරන්ට කටයුතු කළේය. එය තුළ යම්කිසි ආකාරයටකින් සෝවියට් සංගමයට සම්බන්ධ අයෙක් සිටියේ නම් ඉරානයේ යහපත පිළිබඳ සිතා විනාශ කර දමන්නට ද කටයුතු කළේය.

මේ සියල්ල සිදුවන විට ද පුටින් සිටියේ කේ.ජී.බී. රහස් ඔත්තු සේවයේය. පර්සියානුවන් යනු කවුරනැ්දැයි ඔහු හොඳින්ම දන්නා අතර ඔවුන්ව අතේ දුරින් තබාගන්නට ඔහු වගබලා ගත්තේය. කෙසේ නමුත් ඉරානය ලෝකෙයන් හුදෙකලා වන විට එය තමන්ගේ වාසියට යොදා ගන්නට ද රුසියාව කටයුතු කළේය. 

කසාම් අල් සොලෙයිමානි

ඉරාන මේජර් ජෙනරාල්වරයකු වූ කසාම් අල් සොලෙයිමානි 2020 ජනවාරි 3 වැනිදා ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය විසින් ඉරාකයේ දී ඝාතනය කරන ලදී. ඒ වන විට ඉරානයට අයත් IRGC සංවිධානය සහ එක්සත් ජනපදය යුක්රේනය තුළ ඒකාබද්ධ වැඩකටයුතු කරමින් සිටියහ. (IRGC සංවිධානය යනු Islamic Revolutionary Guard Corps යන්න කෙටි කර දැක්වීමකි. මෙය ඉරාන සන්නද්ධ බලකායන්ගේ ප්‍රාථමික ශාඛාවක් වන අතර එහි අරමුණ වූයේ ඉරාන විප්ලවයෙන් පසු රටින් බාහිරව පැමිණෙන බලවේගවලින් රට ආරක්ෂා කර ගැනීමේ කාර්යයන් කිරීමය.) කසාම්ගේ ඝාතනයෙන් දින 5 කට පසු ටෙහෙරානයේ සිට යුක්රේනයේ කිව් නගරය කරා පියසර කරමින් තිබුණු IRGC සාමාජිකයන්ගේ පිරි ගුවන් යානයක් ඉරානය විසින්ම වෙඩි තමා බිම හෙලන ලදී. මෙය අත්වැරදීමකින් සිදුවූවකැයි ඔවුන් නිවේදනය කළ නමුත් සැබවින්ම එය ඉරානය විසින් හිතාමතාම කරන ලද්දකි. ඉරානය විසින් තමාගේම පිරිසක් මෙසේ ඝාතනය කරන ලද්දේ ඔවුන් තවදුරටත් ඇමරිකාව සමග කිසිදු කටයුත්තක් ඒකාබද්ධව සිදුනොකරන බවට ජාත්‍යන්තරයට ඇඟවීමේ සංඥාවක් වශයෙනි. එයින් පසුව රුසියාව කෙමෙන් ඉරානයට සමීප වන්නට පටන් ගත්තේය. 

IRGC සාමාජිකයන්ගේ පිරි ගුවන් යානය බිම හෙලීමෙන් පසු සුන්බුන්


කෙසේ නමුත්, ඉරානය ආරක්ෂාවක් පිළිබඳ සිතන්නට රුසියාවට අවශ්‍යතාවක් ඇතැයි කිසිසේත් සිතිය නොහැකිය. ඔවුන් කිසිදා ඉරානය ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා යුද වදිනු ඇතැයි සිතිය නොහැකිය. එය කිසිසේත් සිදුනොවිය හැක්කකි. 


Friday, August 18, 2023

ඡායාරූප, සම්මාන සහ මනුස්සකම - Humanity in an Award, Camparison between Vulrure & Little Girl and and the Terror of the War


කුසගින්නේ මිරිකෙමින් සිටින කුඩා දැරියක සහ ඇය කුසගින්නේ මිය ගිය පසු ඇගේ සිරුර අනුභව කරන්නට බලා සිටින ගිජුළිහිණියක සිටින ඡායාරූපයක්
1990 ගණන්වල ලොව පුරා ඉතා වේගයෙන් පැතිර ගියේ ය. එම ඡායාරූපය ගනු ලැබුවේ 1993/94 සමයේ සුඩානයේ පැවති දරුණු සාගතයේ දී දකුණු ඇමරිකානු පුවත්පත් ඡායාරූප ශිල්පියකු වූ කෙවින් කාටර් විසින් වූ අතර මේ ‘අපූර්ව’ ඡායාරූපය වෙනුවෙන් ඔහු පුලිට්සර් සම්මානය ද දිනා ගත්තේ ය.
 

කෙවින් කාටර් තමා ලද මේ ජයග්‍රහණය පිළිබඳ සතුටු වූයේ ය. උදම් ඇනුවේ ය. ලෝකයේ ප්‍රධාන පෙළේ ප්‍රවෘත්ති නාලිකා ඔස්සේ ඔහුගේ මේ ‘විශිෂ්ට ගණයේ ඡායාරූප දක්ෂතාව’ සමරනු ලැබිණි. නමුත් තමා හිමි කරගත්තේ යැයි උදම් අනමින් සිටි මේ ජයග්‍රහණය සහ කීර්තිය සමරන්නට ඔහු මාස කිහිපයකට වඩා ජීවත් වූයේ නැත. මහත් මානසික පීඩාවකින් පෙළෙන්නට පටන් ගත් ඔහු වැඩි දවසක් ගතවන්නට පෙර සියදිවි නසා ගත්තේ ය. 

කෙවින් කාටර්


කෙවින් කාටර්ගේ මානසික පීඩාකාරී තත්ත්වය පටන් ගැනුණේ a phone-in නම් වැඩසටහනෙන් අනතුරුව ය. මේ වැඩසටහනට දුරකතන ඇමතුමක් ලැබුණු අතර ඡායාරූපයේ සිටින මේ දැරියට සිදුවූයේ කුමක්දැයි ඇමතුම ගත් පුද්ගලයා ඇසුවේ ය. 

පින්තූරය ගත්තට පස්සේ මට ඒ ගැන හොයන්න තරම් වෙලාවක් තිබුණේ නෑ. මම ගුවන්යානය අල්ලා ගන්න සිහියෙන් හිටියේ.” ඔහු කිසිදු සැලකිල්ලකින් තොරව පිළිතුරු දුන්නේ ය. 

ඇමතුම ගත් පුද්ගලයා එවිට මෙසේ පැවසුවේ ය. 

මම ඔබට මේ නිකම් කියන්නේ, එදා එතන ගිජුලිහිණියො දෙන්නෙක් හිටියා. එක්කෙනෙක් ළඟ කැමරාවක් තිබුණා.” 

ඔහු මේ කියමන ගැන ඉන්පසුව දිගින් දිගටම සිතන්නට පටන් ගත්තේ ය. එය ඔහු තුළ දැඩි මානසික පීඩාකාරී තත්ත්වයක් ඇති කළ අතර අවසානයේ ඔහු සියදිවි නසා ගත්තේ ය. ඔහු මේ දැරිය දෑතට ගෙන, ඇය සෙමින් සෙමින් ළඟා වෙමින් සිටි එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ආහාර සැපයුම් මධ්‍යස්ථානයට හෝ වෙනත් ආරක්ෂිත ස්ථානයකට රැගෙන යන්නට මොහොතක් හෝ සිතුවා නම් කෙවින් කාටර් අද වන විටත් ජීවතුන් අතර සිටින්නට ඉඩ තිබුණි. ඔහු මේ වන විට වඩාත් ප්‍රසිද්ධ, ආදරණීය පුද්ගලයකු බවට පත්වන්නටත් ඉඩ තිබිණි. 

කනගාටුවට කරුණ නම් අද ලොව පුරාම සිදුවන්නේ මෙයයි. ලෝකය අද ආත්මාර්ථකාමීබව සහ අනුන්ගේ විපතේ දී සතුටු වීම ඉහළින්ම සමරති. මේ දැරිය එතැනින් වෙනත් තැනකට රැගෙන යන්නට කෙවින් කාටර්හට හැකියාව තිබිණි. ඔහුට ඒ වෙනුවෙන් කිසිවක් වැය වන්නේ නැත. නමුත් ඔහු එසේ නොකළේ ය. අමානුෂිකත්වය එයයි. “ඔහුට සිය ඡායාරූපය ගන්නට තරම් වෙලාවක් තිබුණත්, දැරියගේ ජීවිතය බේරාගන්නට කාලයක් තිබුණේ නැත.” 




ඊළඟට අප දකින්නේ මේ මේ ලෝක ප්‍රකට ඡායාරූපය පවසන්නේ එයට ඉඳුරාම වෙනස් කතාවකි.

1972 ජූනි 8 වැනි දා දකුණු  වියට්නාමය විසින් උතුරු වියට්නාමයට නාපාම් බෝම්බ ප්‍රහාරයක් එල්ල කරන ලදී. මෙයට හසු වූ මිනිසුන්ගේ රෙදිවලට ගිනි ඇවිලී ඒවා පිළිස්සී ගියේය. මේ ඡායාරූපයේ සිටින ෆැන් ත් කිම් ෆුක් දැරිය ද මේ ඉරණමටම මුහුණ දුන් අතර ඇය ඇඳුම් උනා දමා දිව යන්නට පටන් ගත්තා ය. සිරුර පිළිස්සීම නිසා ඇති වූ වේදනාවෙන් ඇය කෑ ගැසුවා ය. මේ අවස්ථාවේ එතැන සිටි, ඇසෝසියේටඩ් ප්‍රෙස් ප්‍රවෘත්ති සේවය වෙනුවෙන් සේවය කළ 21 හැවිරිදි වියට්නාම් ජාතික ඡායාරූප ශිල්පියකු වූ නික් වුට් විසින් මෙය සිය කැමරාවේ සටහන් කර ගත්තේ ය.


නික් වුට්


කෙවින් කාටර් සහ නික් වුට් අතර වෙනස මතු වන්නේ මෙතැන ය. කෙවින් කාටර් සිය ඡායාරූපය ගෙන එම දැරියට ඊළඟට වන්නේ කුමක්දැයි සිතන්නට පවා කාලයක් නොමැතිවා සේ ගුවන් යානය අල්ලා ගන්නට යුහුසුළු වූවා වුවත්, නික් වුට් කළේ මේ දැරිය ද ඇතුළුව අනෙක් දරුවන් සියලු දෙනා සයිගොන් හි පිහිටි බාර්ස්කි රෝහල කරා රැගෙන යාම ය. මේ දැරිය මාස 14 ක් රෝහලේ ගත කොට, චර්ම බද්ධයන් ඇතුළු ශල්‍යකර්ම 17 කට ලක් වී , සුව අතට හැරීමෙන් පසු නැවත නිවාස කරා යන්නට හැකියාව ලැබිණි. 

නිරුවත්ව දිව යන මේ දැරියගේ ඡායාරූපය මුලින්ම ප්‍රසිද්ධියට පත් කිරීම සම්බන්ධ දෙගෙඩියාවක් ඇසෝසියේටඩ් ප්‍රෙස් සේවයට පැවතිය ද කෙසේ හෝ එය ප්‍රසිද්ධ කෙරිණි. ‘යුද්ධයේ භීෂණය’ මැනවින් පෙන්නුම් කරන ඡායාරූපයක් ලෙස අර්ථ දැක්වුණු මෙය ද පුලිට්සර් සම්මානයෙන් පුදනු ලැබිණි. නමුත් කෙවින් කාටර්ගේ පුලිසට්සර් සම්මානය තුළ ගැබ් නොවුණු මිනිස්කම් පිළිබඳ සම්මාන ය නික් වුට් ගේ ඡායාරූපය තුළින් අපට දකින්නට හැකි ය. 

මේ අනුව, අප තේරුම්ගත යුත්තේ ජිවිතයේ අරමුණ වන්නේ හදවත් ආදරණීයව ස්පර්ශ කිරීම සහ වෙනස් කිරීම බව ය. ඉතින් ඔබත් ගිජුලිහිණියක් ද? අප කුමක් කළ ද, එම අවස්ථාවෙන් අප බලාපොරොත්තු වන්නේ කුමක් වුව ද, මනුෂ්‍යත්වය මතුවන්නට ඉඩ හැරිය යුතු ය. අප කරන සෑම ක්‍රියාවක දී ම අන්‍යයන් පිළිබඳ සිතිය යුතු ය. මනුෂ්‍යත්වය වෙනුවෙන් අපට කළ හැක්කේ කුමක් ද යන්න පිළිබඳ කල්පනා කළ යුතු ය. කෙනෙකුට පිහිට වී කඳුළු පිසදා හරින්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ සොයා බැලිය යුතු ය. අප දැනුම, ධනය, දක්ෂතා හෝ තරාතිරම් ආදිය පවා සොයා ගෙන යද්දී, ඒවා මිනිසුන්ගේ සහ සමාජයේ යහපත සඳහා පුළුල් වශයෙන් යොදා ගන්නේ කෙසේදැයි සිතිය යුතු ය. 

ෆැන් ත් කිම් ෆුක් සහ ඡායාරූප ශිල්පී නික් වුට්. මෙවන් ආදරණීය අත්දැකීමක් ලබන්නට තරම් කෙවින් කාටර් වාසනාවන්ත වූයේ නැත. 


අද ලෝකය පුරා දරිද්‍රතාව බොහෝ සෙයින් පැතිර යයි. පිහිටක් අවැසි අයට පිහිට වන්නට තරම් ඔබ ශක්තිමත් නම්, ඔවුන්ට ආශීර්වාදයක් වන්න.  ඔබගේ පරිත්‍යාගයන් යනු ඔබට හිමි වුණු දිව්‍යමය ආශීර්වාද, තිළිණ සහ ප්‍රසාදයන් පසසන්නට ඔබට ලැබුණු අවස්ථාවක් බව සෑමවිටම මතකයේ තබා ගන්න. එබැවින්, අප අතර සිටින දිළින්දන්ට, අසරණයන්ට, වැන්දඹුවන්ට සහ දුර්වලයන්ට අප සෑමවිටම පිහිට වීම ඉතා අගනා දෙයකි. කාරුණිකව ඔබෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ, ඔබ තවත් කෙවින් කාටර් කෙනෙක් බවට පත්නොවන්නැයි කියා ය. 

මතක තබා ගන්න. අප සිදුකරන සෑම දෙයක් තුළම මනුෂ්‍යත්වය නොමැති නම් මනුෂ්‍යන් වන අප කිසිදා මනුෂ්‍යයන් වන්නේ නැත.

 

 

Wednesday, August 16, 2023

ලෝක ඉතිහාසයෙන් සැඟව ගිය මහා දුර්භික්ෂයක සාක්ෂිය - Great Famine of 1876–1878 in India

 


එය ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන් ඉන්දියාව පාලනය කළ සමය විය. අතිශයින් කේඩෑරී වී ගිය මිනිසෙක් සිය පවුල ආරක්ෂා කර ගනු වස් මෙසේ බලා සිටියි. එසේ ආරක්ෂා කරන්නට සිදුව තිබුණේ මිනිසෙක් තවත් මිනිසෙකුගේ මාංශ කෑමට තරම් වූ වාතාවරණයක් ඇති වී තිබුණු බැවිනි.

මෙය බලාගෙන සිටින්නට තරම් නෙතට සුවපහසුවක් දැනෙන ඡායාරූපයක් නොවේ. කෙසේ නමුත් ඉතිහාසයේ ලිය වී ඇති, අප කියවා ඇති, බටහිර ලෝකය මුහුණ දුන් දරුණු දුර්භික්ෂවලටත් වඩා වැඩි යමක් ඉන්දියාවේ සිදු වූ බව බොහෝ දෙනෙක් දන්නේ නැත.

මේ 1876 - 1878 සමයේ ඉන්දියාව මුහුණ දුන් අතිශය දරුණු දුර්භික්ෂය පිළිබිඹු කරන එක් ඡායාරූපයක් පමණි.  මේ මහා දුර්භික්ෂයට ඇති වී තිබුණේ සුදු ජාතිකයන් ඉතා අධික ලෙස තිරුඟු අපනයනය කිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසිනි.  ස්වදේශිකයන්ට පරිභෝජනය කරන්නට තරම් කිසිවක් ඉතිරි වූයේ නැත. ඒ සමගම පැමිණි නියඟය නිසා තත්ත්වය තව තවත් දරුණු අතට හැරුණි. නිවැරදිම සංඛ්‍යාලේඛන සොයා ගන්නට නැතත් මේ දුර්භික්ෂය නිසා ඉන්දියානු ජාතිකයෝ මිලියන 5 - 9 අතර පිරිසක් ගියහ.

මේ සංඛ්‍යාලේඛන ලෝක ඉතිහාසය තුළ කතා නොවෙන තරම් ය.

පෙනෙන අනාගතය තුළ ආහාර ලැබේ කිසිදු සළකුණක් නොවූ බැවින් මේ මිනිසුන්ගේ දෑස්වල ගැබ්ව ඇත්තේ බලාපොරොත්තු රහිත බවකි. තමාට හෝ සිය අඹුදරුවන්ට හෝ ජීවිතට රැකගන්නට කිසිදු පිහිටක් නොලැබෙන බව ඔවුහු ඉඳුරාම දැන සිටිය හ. ඉදිරියේ වූයේ මරණය පමණි.

මේ ඡායාරූපය හේතු කිහිපයක් නිසාම අප සිත් කම්පනය කරවයි. කෙතරම් කේඩෑරී විය ගොස් තිබුණ ද ඔවුහු තවමත් ජීවතුන් අතර සිටින්නට උත්සාහ කරමින් සිටින බව පෙනෙයි. ඔවුන් මුහුණ දී තිබෙන්නේ catabolysis  නම් තත්ත්වයට ය. එහිදි සිදුවන්නේ ශරීරය පෝෂණය කරවන්නට වෙනත් පෝෂණ මූලාශ්‍ර නොමැති නිසා ශරීරයේම පටක බිඳ දමා ඒවායෙන් ශරීරය පෝෂණය වීම ය.

පවුලේ පියා සිය ශරීරයේ අවසන් සවිය ද වැයකරමින් සිය පවුල ආරක්ෂා කරන්නට කල්පනා කරමින් සිටියි. ඉන්දියාවේ දිළින්දන් කුසගින්නේ මිය ගිය වග අනාගතය හමුවේ සනාථ කරන්නට මේ ඡායාරූපය කදිම සාක්ෂියක් ලෙස ශේෂවී පවතී.

Friday, August 11, 2023

ජීවිතය කියන්නේ මොකක්ද? Sad Fate of Nisha Ghimire



මේ පින්තූරයේ ඉන්නේ නිෂා ගිමිරේ. ඇය නේපාලයේ හිටපු මෝස්තර නිරූපණ ශිලිපිනයක් වගේම රංගන ශිල්පිනියක්.

2018 වසරේ දී ඇය තම වෘත්තීය ජීවිතයේ හිනිපෙත්තටම එනවා.

විශාල සමාගම් තමන්ගේ සන්නාම තානාපතිනිය බවට ඇයව පත්කරගන්න පොරකනවා. නේපාලයේ සහ ඉන්දියාවේ දේශපාලනයට සහ කලාවට සම්බන්ධ අතිශය ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් ඇගේ අවධානය ලබාගන්නට, ඇගේ ඇසුර ලබාගන්නට නොකරන දෙයක් නැහැ. 

2019 ජනවාරි මාසයේ ඇය මෝස්තර නිරූපණය සහ කුසලතා කළමනාකරණය සම්බන්ධ හැකියාවන් වර්ධනය කරගැනීම සඳහා ඉන්දියාවට එනවා. අවාසනාවන්ත විදියට එයින් මාස කීපයකට පසුව ඇය රිය අනතුරකට මුහුණ දෙනවා. 



ඇගේ පවුලේ අයට ඇයගේ ප්‍රතිකාර සඳහා වැය වන මුදල දරාගන්න පුළුවන් වෙන්නේ නැහැ. ඇය ජනප්‍රියත්වයේ හිනිපෙත්තේම සිටින කාලයේ ඇය පසුපස ආපු සියලු දෙනා එකවරම අතුරුදහන් වෙනවා. උදව් කරන්න කවුරුවත් නැති වෙනවා. කිසිම දෙයක් කරගන්නට බැරි තැන ඇයව නැවත නේපාලයට රැගෙන එනවා.



ඉඳලා හිටලා එන යාළු මිත්‍රාදීන් ඇයගේ ඉරණම පෙන්වන ඡායාරූප අරන් සමාජ මාධ්‍යවලට මුදා හරිනවා. ඒත් ඇයට කාලයකටය පෙර ලැබුණු මනාප (Likes) කිසිම දෙයක් ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒවා දකින කිසිම කෙනෙක් ඇයට උදව් කරන්නට ඉදිරිපත් වෙන්නේ නැහැ.



දේශපාලනඥයෝ, කලා ක්ෂේත්‍රයේ ඇය පසුපස ආපු කවුරුවත් දැන් ඇයව හඳුනන්නේ නැහැ.

ඇය ජනප්‍රියත්වයේ හිනිපෙත්තේම ඉන්න කාලේ තමන්ගේ සන්නාමය ප්‍රවර්ධනය කරගන්න ඇයගේ අනුග්‍රහය ලබා ගන්න ආපු, ඇගේ කළමනාකරු විසින් ඒ ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප කෙරුණු ව්‍යාපාරික මෙඝා චවුද්‍රිට සමාජජාල ඔස්සේ ඇගේ මේ ඉරණම දැනගන්නට ලැබෙනවා. 

ඔහු කෙසේ හෝ ඇගේ ජීවිතය ගලවාගන්නට ඉදිරිපත් වෙනවා.

නමුත් ඒ වන විට ප්‍රමාද වැඩියි. ඇය 2021 සැප්තැම්බර් 1 වැනිදා ජීවිතයට සමුදෙනවා. 



ඔබ ජයපැන් බොද්දි ඔබේ ළඟ සිටින කිසිම කෙනෙක් ඔබ පරාජය ලබන විට ඔබ අසලට පැමිණෙන්නේ නැහැ.

නිෂා ගිමිරේගේ කතාව අපට නැවත මතක් කරදෙන්නේ ඒ ජීවන යථාර්ථයම තමයි. 


Thursday, August 10, 2023

මොරිස් ගුඩ්මාන් නම් වූ ‘ආශ්චර්යවත් මිනිසා’ - Morris E. Goodman, The The Miracle Man


මොරිස් ගුඩ්මාන් ප්‍රකටව ඇත්තේ ‘ආශ්චර්යවත් මිනිසා’ නමිනි. The Secret කෘතිය සඳහා ඔහුගේ කතාව තෝරා ගන්නා ලද්දේ මිනිස් සිතෙහි ඇති කෙළවරක් නැති බලය සහ අසීමාන්තික විභව ශක්තිය එම කතාවෙන් පෙන්වා දෙන නිසාය. තමා තෝරා ගත් දෙය සාක්ෂාත් කරගන්නට අවශ්‍ය බලය තමා තුළ තිබෙන බැව් මොරිස් දැන සිටියේය. කළ නොහැකි කිසිවක් නැත. මිනිසුන් දහස් ගණනකට සිය නීරෝගී බව නැවත නගා සිටුවාගන්නට මොරිස් ගුඩ්මාන්ගේ කතාව මහඟු අත්වැලක් විය. සිය ජීවිතයට එල්ල වූ ප්‍රබල අභියෝගය ඔහු ශ්‍රේෂ්ඨ තිළිණයක් බවට හරවා ගත්තේය.

 

මගේ කතාව ආරම්භ වන්නේ 1981 මාර්තු 10 වැනිදා දින ය. මේ දිනය මගේ මුළුමහත් ජීවිතයම සැබවින්ම වෙනස් කළේය. එය මට කිසිදා අමතක නොවන දිනයකි. මම ගුවන් අනතුරකට ලක් වීමි. මා රෝහල් ගත වූයේ සහමුලින්ම අංශභාග රෝගියකු ලෙසිනි. මගේ ෂුෂුම්නාව බිඳී ගොස් තිබිණි. මගේ ගෙලෙහි පළමු හා දෙවැනි අස්ථි බිඳී ගොස් තිබිණි. ආහාර පාන ගිලීමට මට තවදුරටත් හැකියාවක් තිබුණේ නැත. මගේ මහා ප්‍රාචීර පේශීය විනාශ වී තිබිණි. මට හුස්ම ගැනීමට පවා හැකියාවක් තිබුණේ නැත. මට කළ හැකි වූ එකම දෙය වූයේ ඇසි පිය හෙළීම පමණි. වෛද්‍යවරු පැවසූයේ මගේ ඉතිරි ජීවිත කාලය මස් ගොඩක් සේ පමණක් ගෙවී යනු ඇති බවය. ඔවුන් මට මා ගැන පෙන්වූ පින්තූරය එය විය. නමුත් මට ඔවුන් සිතනා දෙයින් පලක් වූයේ නැත. මා කල්පනා කළේ මට සිතුණු දේ ගැන පමණි. මා නැවතත් සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගත කරන පුද්ගලයකුව, රෝහලෙන් පිටතට ඇවිද යන ආකාරය මම සිතින් දැකීමි.

රෝහලේ දී මට තිබූ එකම කාර්යය වූයේ මගේ සිත සමග ක්‍රියා කිරීමය. ඔබට ඔබේ සිත නිරවුල්ව ඇත් නම්, මේ සියල්ල නැවත තිබූ පරිදි එකලස් කළ හැකිය.

මා කෘත්‍රිම ස්වසන යන්ත්‍රයකට සම්බන්ධ කෙරිණි. මාගේ මහා ප්‍රාචීර පේශිය ඉරී ගොස් තිබුණු බැවින්, මට නැවතත් කිසිදා මගේ උත්සාහයෙන් හුස්ම ගැනීමට හැකියාවක් නොලැබෙන බව වෛද්‍යවරු පැවසූහ. නමුත් මට පිටුපසින් සිහිනයකින් මෙන් හඬක් ඇසිණි. “ගැඹුරින් හුස්ම ගන්න. ගැඹුරින් හුස්ම ගන්න.” ඒ හඬ මට පැවසූවේය. අවසානයේ එම හඬින් මා පිරී ගියේය. මා දකින දෙයින් මා මුදවාලන කිසිම දෙයක් කෙරෙහි මම අවධානය යොමු නොකළෙමි.

නත්තල් දිනය දා රෝහලෙන් පිටව ඇවිද යන්නට මම ඉලක්කයක් සරි කර ගතිමි. මම එසේ කළෙමි. මම, මගේම දෙපයින් ඇවිද ගියෙමි. එය සිදු විය නොහැක්කක් බැව් ඔවුහු පැවසූහ. මට එදින කිසිදා අමතක වන්නේ නැත.

මේ මොහොතේ එතැන සිටින, වේදනා විඳින මිනිසුන් වෙනුවෙන් මා පවසන්නේ, මා ජීවිතය නැවත ගොඩ ගත්තේ නම්, ඔවුන්ට ජිවිතයෙන් කළ හැකි දේ කුමක්දැයි පෙන්වා දෙන්නට අවශ්‍ය නම්, එය මට වචන කිහිපයකට කෙටි කළ හැකිය. “මිනිසා තමා සිතන පුද්ගලයා බවටම පත් වේ.

The Secret කෘතිය ඇසුරෙනි.

Sunday, August 6, 2023

යළි කිසිදා ගෙදර නොඑන එවරස්ට් ගිය මිනිස්සු - Why are the bodies of people who died in Everest not brought back?



එවරස්ට් කඳු මුදුන තරණය කිරීමේ ඉලක්කය ජය ගත නොහැකිව අතරමග දී ජීවිතයට සමු දුන් පුද්ගලයන්ගේ මළ සිරුරු එවරස්ට් තරණය යන්නන් නිතර දකින සුලබ දසුනක්. මේ අතරින් නැවත නිවසට රැගෙන එන්නේ ඉතාමත් ස්වල්ප සිරුරු ප්‍රමාණයක් පමණයි. බහුතරයක් ඒවා එසේම තිබෙන්නට හරිනවා.

මේවා නැවත නිවසට රැගෙන නො එන්නට හේතු කීපයක් ම තියෙනවා.

මේ ප්‍රදේශයේ පවතින අධික ශීතල දේශගුණය සහ දුෂ්කර භෞතික තත්ත්වය හැරුණු විට මේවා නැවත නිවසට රැගෙන ඒමට ඇති විශාලතම දුෂ්කරතාවක් වන්නේ මේ සිරුරු ඉතා ඉක්මනින් අයිස්වලින් වැසී යාමයි. ඒවා හොයා ගත්තත් අයිස්වලට ඉතාමත් ඉතා තදින් ඇලී අධික ලෙස මිදී පවතින නිසා නැවත රැගෙන ඒමක් ගැන සිතීම පවා කළ නො හැකි දෙයක්.



මේ කඳු මුදුන ආශ්‍රිතව පවතින අධික වායු පීඩනය නිසා මිනිස් සිරුරක් සාමාන්‍ය තත්ත්වයට වඩා දස ගුණයක පමණ බරකින් යුක්ත වෙනවා. සාමාන්‍ය පුද්ගලයකුට පවා තම සිරුරේ බර දරා ගෙන ගමන් කිරීම අධික වෙහෙසකාරී කාර්යයක්. එවන් තත්ත්වයක දී මිය ගිය පුද්ගලයකුගේ සිරුරක් රැගෙන ඒම, ජීවත් ව සිටින පුද්ගලයාගේ ජීවිතයට ද මරණය කැඳවීමක් වෙනවා.



ඒ වගේම එවරස්ට් කඳු මුදුන තරණය සඳහා සාමාන්‍යයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් පනස් දහසක් (දැනට රුපියල පවතින තත්ත්වය අනුව එය රු. ලක්ෂ 15 කට ආසන්න මුදලක් වෙනවා) පමණ වියදම් වෙනවා. මළ සිරුරක් නැවත පහළට රැගෙන ඒම සඳහා ද ඒ තරම් ම මුදලක් වැය කළ යුතු වෙනවා.

මේ වගේ හේතු නිසා එවරස්ට් තරණයට ගොස් මිය ගිය පුද්ගලයන්ගේ මළ සිරුර නැවත නිවෙස්වලට රැගෙන ඒම සිදු වන්නේ නැහැ. ඒවා සදා කල් එවරස්ට් කඳු අතරම තිබෙන්නට හරිනවා.

Thursday, May 18, 2023

පනාවේ කතාව - Story of the Comb

ශ්‍රී ලංකාවෙන් හමු වූ 18 වැනි සියවසට අයත් පනාවක්



හිස කෙස් ක්‍රමවත් ව සකස් කිරීමෙන් තමන් වඩාත් පියකරු වන බව ගැහැනිය අවබෝධ කර ගත්තේ කවදාද, එදින පනාව ද උපත ලබන්නට ඇතැයි මතයකි. හිස කෙස් තුළින් ඇදෙමින් එම හිස කෙස සකස් කරන 'දත්' සහිත උපකරණයක් ලෙස පනාව දැක්විය හැකිය.

නිව්ගිනියාවේ වෙසෙන පැපුවන් වරුන්ගේ හිස කෙස් කැරලි ගැසී වැටෙන, තරමක් ගොරෝසු හිසකෙස් වූ බවත් මේ හිසකෙස් හිස මැදට පීරා හිස මැද බඳින්නට පනාව උපකාරී වූ බවත් මේ නිසා පනාවට උපත දෙන්නට ඇත්තේ මේ පැපුවන් වරුන් බවට ද මතයකි.

වයිකින් වරුන්ගේ යුගයට අයත් යැයි සැලකෙන මේ පනාව ඩෙන්මාර්කයෙන් සොයා ගන්නා ලද්දකි.


කෙසේ වෙතත් පනාව මිනිසා ඉතා නොදියුණු යුගයේ දී පවා මිනිසා සතු වූ උපකරණයක් බව පිළිගත හැකි සාක්ෂි ද ඇත. සතුන්ගේ ඇට, ලී සහ අං වලින් නිපදවූ පනා ආදි මිනිසුන් ස්විට්සර්ලන්න්තයේ විල් විසු අසබඩ කළ කැණීම්වලදී හමුවීම මෙයට හොඳ උදාහරණයකි. පුරාණ මිසර ජාතිකයන් ඇත් දත් සහ කළුවර ලීවලින් තැනූ පනා වසර දහස් ගණනකට පෙර භාවිතා කර ඇති පෙර පෙනෙන්නට තිබේ. මෙහි ඇති පුදුමය නම් මේ පනා අද භාවිතා කරන පනාවලට බෙහෙවින් සමාන වීමය.


ශ්‍රී ලංකාවෙන් හමු වූ 17 - 18 වැනි සියවසට අයත් ඇත් දළ පනාවක්



ආසියාවේ සමහර ප්‍රදේශවල විසූ ආදිමයන් උණ ලීයෙන් පනා තනද්දී නවගිනියාවේ මී හරක් අංවලින් පනා තැනීමට එහි ආදිතමයෝ සමත් වූහ.

අද අප සාක්කුවේ. බහා ගෙන යන පනාව ද අළුත් නිෂ්පාදනයක් නොවේ. පුරාණ රෝම කෞතුක වස්තු අතර සාක්තු පනා ද වේ. ඒවා සමහරක් දළවලින් තැනු ඒවා වේ. වර්ණ වීදුරු, රත්තරන්, ආදියෙන් යෙදු කැටයම් මෙන්ම අකුරු කෙටු පනා ද ආදි යුගයේ පනා අතර තිබී ඇත.