ශ්‍රී ලාංකේය ඉතිහාසයේ රන් අකුරින් සටහන් වන, එහෙත් සිහසුනක් අහිමි කළ සාලිය කුමරුගේ සහ අශෝකමාලා දේවියගේ ප්‍රේම වෘත්තාන්තය, කුල භේදය, දේශපාලනය සහ කර්ම විපාකය වැනි සංකීර්ණ තේමා ගණනාවක් මුසු වූ සදාකාලික ආදරයක කතාවයි. දුටුගැමුණු මහරජුගේ එකම පුත්‍රයා වූ සාලිය කුමරු, අනාගත ලංකා සිංහාසනයේ උරුමය අත්හැර දැමීමට තරම් ප්‍රබල වූයේ අශෝකමාලා නම් චණ්ඩාල (සැඩොල්) කුලයේ තරුණිය කෙරෙහි ඔහු තුළ වූ අසීමිත ප්‍රේමය නිසාය.
ඉතිහාසයේ ආරම්භය සහ ආත්මීය බැඳීම
සාලිය-අශෝකමාලා කතාව පිළිබඳ පැරණිතම සහ කෙටිම සඳහන හමුවන්නේ මහාවංශයේ ය. එහි සඳහන් වන්නේ, ගුණවත් හා පුණ්‍ය කටයුතුවලට නැඹුරු වූ සාලිය කුමරු, පෙර ආත්මයකින් බැඳුණු, අතිශයින් රූමත් සැඩොල් කුලයේ තරුණියක් හා ප්‍රේම සම්බන්ධයක් ඇති කරගත් බවත්, ඒ හේතුවෙන් රජකම අත්හැර දැමූ බවත්ය.
කෙසේ වෙතත්, මහාවංශ ටීකාව (වංසත්ථප්පකාසිනී) මීට වඩා ගැඹුරු විස්තර සපයයි. මෙම ටීකාවට අනුව, සාලිය සහ අශෝකමාලාගේ ප්‍රේමයට හේතුව වූයේ සංසාරගත බැඳීමයි. ඔවුන් පෙර භවයකදී ද සැමියා සහ බිරිඳ ලෙස විවාහ වී පින්කම් රැස් කර තිබූ අතර, එම ප්‍රබල කර්ම ශක්තිය නිසාම කුමරුට ලෞකික රාජ්‍ය සැපයට වඩා සිය ප්‍රේමය උතුම් විය.
ප්‍රේමයේ කර්ම විපාකය
අශෝකමාලා පහත් කුලයක උපත ලැබීමට හේතුවද ජනප්‍රවාද සහ කර්ම විපාක කතා තුළ පැහැදිලි කර ඇත. පෙර භවයකදී සුමනා නම් තරුණිය ලෙස ජීවත් වූ ඇයට, දිනක් ඇගේ මව විසින් "තෝ සැඩොල් කෙල්ලක් මෙන් වැඩ කළා" යැයි කෝපයෙන් බැන වැදී ඇත. මවගේ ඒ වචනයේ කර්ම ශක්තිය හේතුවෙන් ඇය මේ භවයේදී චණ්ඩාල කුලයේ උපත ලැබුවද, ඇය පෙර කළ පින් නිසාම සූසැටක් ස්ත්‍රී ලක්ෂණවලින් යුක්ත වූ අතිශය රූමත් තරුණියක් බවට පත් වූවාය. ඇගේ රූපශ්‍රීය කෙතරම් ප්‍රියකරු වීද යත්, ඇය දුටු සාලිය කුමරුට, ඇගේ කුලය ප්‍රේමයට කිසිදු බාධාවක් වූයේ නැත.
දේශපාලනමය කැපකිරීම සහ සිහසුන අහිමි වීම
සාලිය කුමරුගේ ප්‍රේම සම්බන්ධය දේශපාලනික වශයෙන් ඉතා සංවේදී විය. රාජකීය සම්ප්‍රදායන්ට අනුව, සිහසුනට පත්වන කුමරෙකු රාජකීය පෙළපතට අයත් කුමරියක්ම විවාහ කරගත යුතුව තිබුණි. සාලිය කුමරු මෙම නීතිය කඩ කිරීම දුටුගැමුණු රජු ඇතුළු රාජ සභාවේ දැඩි අප්‍රසාදයට ලක් විය.
සාලිය කුමරුට රාජකීය උරුමය සහ අනාගත රජකම අත්හැරීමට සිදුවන බව දැනුම් දුන් විට, ඔහු එක මොහොතක්වත් නොසිතා රාජකීයත්වය අතහැර ප්‍රේමය තෝරා ගත්තේය. මෙම තීරණය ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය පාලන ඉතිහාසයේ ප්‍රබල වෙනසක් ඇති කළේය. සාලිය සිහසුනට පත්වීමට නුසුදුසු වූ බැවින්, දුටුගැමුණු රජුගේ අභාවයෙන් පසු රාජ්‍ය බලය හිමි වූයේ ඔහුගේ බාල සොහොයුරු වූ සද්ධාතිස්ස කුමරුට ය.
සමහර විද්වත් මතයන්ට අනුව, සාලිය කුමරු සිය බෝධිසත්ව ගුණාංග නිසා රාජ්‍ය බලයට ගිජු නොවූ අතර, ඔහුගේ මෙම විවාහය, සද්ධාතිස්ස කුමරුට බලය ලබා ගැනීමට කදිම දේශපාලන කඩතුරාවක් වූ බවද සඳහන් වේ.
ප්‍රේමයේ සදාකාලික සංකේත සහ ජනප්‍රවාද
සාලිය සහ අශෝකමාලාගේ ප්‍රේමය පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක සහ ප්‍රාදේශීය ජනශ්‍රැති ඔස්සේ අදටත් ජීවමානය.
ඉසුරුමුණි පෙම් යුවළ
අනුරාධපුරයේ ඉසුරුමුණි විහාරයේ ඇති සුප්‍රසිද්ධ "ඉසුරුමුණි පෙම් යුවළ" කැටයම සාලිය සහ අශෝකමාලා නිරූපණය කරන බවට බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරති. මෙම කැටයමේ පුරුෂයාගේ තැන්පත් ඉරියව්ව සහ ස්ත්‍රියගේ ලජ්ජාශීලී බැල්ම, සියල්ල අත්හැර දැමූ සාලිය කුමරුගේත්, රූමත් අශෝකමාලාගේත් චරිත ස්වභාවයන් මනාව නිරූපණය කරන බවට මතයක් පවතී. කෙසේ වෙතත්, මෙය වෙනත් දේව සංකල්ප නිරූපණය කරන බවට විද්වත් මතභේද තිබුණද, ජනතාවගේ හදවත් තුළ එය අදටත් සාලිය-අශෝකමාලා යුවළගේ ආත්මීය ප්‍රේමයේ සංකේතයයි.
ප්‍රාදේශීය ජනප්‍රවාද
විලඳගොඩ විහාරය:
ජනප්‍රවාදවලට අනුව, සාලිය-අශෝකමාලා පෙමින් වෙළී සිටි සාලිය ගුහාව පිහිටා තිබූ විලඳගොඩ ප්‍රදේශයට පැමිණි දුටුගැමුණු රජුට සාලිය කුමරු විලඳ සහ මී පැණි පූජා කර ඇත. ඉන් සතුටට පත් රජු, "මේ විලඳ ඇටයක් පාසා වෙහෙර විහාර ඉදිකිරීමට හැකියාව ලැබේවා" යි ආශිර්වාද කළ අතර, ඒ හේතුවෙන් එම ප්‍රදේශය අද විලඳගොඩ නමින් ප්‍රසිද්ධ වී ඇත.
ගල්ගිරියා කන්දේ ජීවිතය
තවත් ජනප්‍රවාදවල සඳහන් වන්නේ, සිහසුන අහිමි වූ පසු සාලිය සහ අශෝකමාලා යුවළ ගල්ගිරියා කන්ද ආශ්‍රිතව සියලු යස ඉසුරුද සහිතව නිදහස් හා සැපවත් දිවියක් ගත කළ බවයි. ඔවුන්ගේ දිවිය හා සම්බන්ධ යැයි සැලකෙන පුරාණ වාරි පද්ධතිවල නටබුන් අදටත් එහි දක්නට ලැබේ.
අනාගතය පිළිබඳ බලාපොරොත්තුව
සාලිය-අශෝකමාලා පෙම් කතාව අවසන් වන්නේ බලාපොරොත්තුවකිනි. බෞද්ධ සාහිත්‍යයට අනුව, අනාගතයේ මෛත්‍රී බුදුන් වහන්සේ පහළ වන විට, සාලිය කුමරුන් මෛත්‍රී බුදුන්ගේ පුත්‍රයා වූ බ්‍රහ්මවර්ධන නමින් ද, අශෝකමාලා දේවිය ඔහුගේ බිරිඳ ලෙස ද උපත ලබන බවට විශ්වාසයක් පවතී.
මේ සියල්ලෙන් පැහැදිලි වන්නේ, සාලිය-අශෝකමාලා ප්‍රේම කතාව යනු කුල භේදයට සහ රාජකීය යුතුකම්වලට යටත් නොවී, අසීමිතව බැඳුණු ආත්මීය ප්‍රේමයක, සසර පුරුද්දක සහ උතුම් පරිත්‍යාගයක කදිම නිදර්ශනයක් බවයි.
No comments:
Post a Comment
මේ ලිපිය හොඳද? ප්‍රයෝජනවත්ද? වැඩක් නැත්ද? විකාරයක් වගේ පේනවද?
ඔබට ඒ ගැන සිතෙන ඕනම අදහසක් මෙහි සටහන් කරන්න.
ඒ ගැන දෙවරක් නොසිතන්න