සිරුර
පිරිසිදුව තබාගැනීම සදහා අප දිනපතා ස්නානය කළ යුතුය. නමුත් ස්නානය කිරීමේදී සිරුරේ
ඇති කුණු ඉවත්කිරීම සඳහා අප අනිවාර්යයෙන්ම කුමක් හෝ සබන් වර්ගයක් සිරුරේ ගැල්විය
යුතුය. “කොයි සබන් ගෑවත්
වෙන්නේ එකම දේ නේ” කියා සිතුණු
කාලයක් පැවතියත්, රූපලාවන්ය
කටයුතු පිළිබඳ මාධ්ය ඔස්සේ අප දැනගන්නා විවිධ කරුණු නිසා එය එසේ නොවේ යැයි දැන්
අවබෝධ වේ. අප අතර සිටින ඇතැමෙක් ‛රුව වඩන’ සබන් වර්ගවලට කැමැත්තක් දක්වති. ඇතැමෙක් සුවඳ සබන්වලට
කැමතිවෙති. තවෙකෙක් ඖෂධීය සබන් වර්ගම තෝරාගනිති. නමුත් මේ සියල්ලටම වඩා අප අවධානය
යොමුකළ යුත්තේ තමාගේ සමේ ස්වභාවයට ගැළපෙන සබන් වර්ගයක් තෝරාගැනීමය. නොඑසේ නම්
විවිධ ගැටලුවලට මුහුණ දෙන්නට සිදුවනු ඇත. උදාහරණයක් ලෙස සමේ ඇති තෙල්ගතිය ඉවත්කරන
සබන් වර්ගයක් වියළි සමක් ඇති අයෙක් තෝරාගතහොත් එය ගැටලුවකි. මේ නිසා අප සබන්
තෝරාගැනීමේදී මේ සියල්ල පිළිබඳ සැළකිලිමත් විය යුතුය.
සබන් බොහෝ විට
නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ මූලික් වශයෙන්ම සත්ව හෝ ශාක මේදය සහ කෝස්ටික් සෝඩා මිශ්ර
කිරීමෙනි. මෙයට සුවඳ ද්රව්ය, වර්ණකාරක සහ
විවිධ ස්වභාවික සාරයන් ද එක්කරනු ලබයි. අප සමෙහි ඇති අනවශ්ය තෙල් හා කුණු
ඉවත්කරන්නට සබන් ඉවහල් වුවද, සම වියළි බවට
පත්කරන්නට ද සබන් හේතුවක් වේ. අප සමේ යම්තාක් තරමකට ආම්ලික් තත්වයකින් පවතින අතර
සබන්වල ඇත්තේ භාෂ්මික තත්වයකි. ගැටලුව ඇත්තේ එතැනය. මෙහි ප්රතිඵලයක් ලෙස අප සබන්
යොදා සම සේදූ වහාම, සමෙහි ආරක්ෂක
වැස්මට බාධා ඇතිවේ. මේ හේතුවෙන් සමෙහි තද හා වියළි ස්වභාවයක් දැනෙන්නට පටන් ගනී.
මේ නිසා
ඇතැම්හු සබන් වෙනුවට වෙනත් පිරිසිදුකාරක භාවිත කරන්නට පෙළඹෙති. ෂවර් ජෙල්, ක්රීම් ක්ලෙන්සර් වැනි ඒවා ඒ අතර වෙයි.
නමුත් මේවා ද සෑම අතින්ම සර්ව සම්පූර්ණ නැත. එසේ හෙයින් කළ යුතු හොඳම දේ වන්නේ සිය
සමෙහි ස්වභාවයට ගැළපෙන නිවැරදි සබන් වර්ගයක් තෝරාගැනීමය.
වියළි සම
තෙල් සහිත සමක
‛සීබම්’ නම් ස්වභාවික තෙල් කොටස් වැඩි වශයෙන් අඩංගු වේ. එය දිදුලන බවකින් යුක්තවන
අතර සමෙහි ලප හා කැළැල් ඇතිවන්නට ද මෙය හේතුවිය හැකිය. එබැවින් මෙවැනි සමක් නිතර
පිරිසිදු කළ යුතුය. ඔබ නිතරම සම සෝදන්නට පුරුදුව සිටී නම් සැර සබන් වර්ග භාවිතයෙන්
ඈත්විය යුතුය. මේ සඳහා මෘදු සබන් වර්ගයක් යොදාගත යුතුය. ඒවා මගින් සමෙහි ඇති තෙල්
හා කුණු ඉවත්කරන අතර සමට හානිවීම ද වැළකෙයි. මෘදු සබන් වර්ගවල බොහෝවිට ‛ඕට්’ නම් ධාන්ය
වර්ගය, මුහුදු ලුණු, පීච් නම් පලතුරු වර්ගයේ ඇට සහ දුඹුරු සීනි
ආදිය අඩංගු වේ. ඒවා සම මත මෘදුව ක්රියාකරන ස්වභාවික ද්රව්යයන් වේ. සමට හානි කරන
ග්ලයිකොලික් අම්ල වැනි රසායනික ද්රව්යවලට වඩා මෙවැනි ස්වභාවික ද්රව්ය සියලු
අතින් හිතකරය. ඔබගේ සම සංවේදී බවින් අඩුනම් සමෙහි මතුපිට ස්ථරය ඉවත්කළ හැකි සබන්
වර්ගයක් සතියකට දෙතුන් වතාවක් යොදාගත හැකිය. සංවේදී නම් මෙවැනි සබන් වර්ගයක් භාවිත
කළ යුත්තේ සති දෙක තුනකට වරක් පමණි. මෙවැනි සබන් වර්ග සමෙහි වැසුණු සිදුරු හොඳින්
පිරිසිදු කරයි.
මුහුණ
පිරිසිදු කිරීමට යොදාගන්නා විවිධ දියර වර්ග ද මේ සඳහා යෝග්යය.
ඔබට සමෙහි
තෙල් ගතියක් දැනෙන්නේ නම් එය ටිෂූ කඩදාසියකින් පිසදමන්ට ද පුළුවන.
වියළි සම
වියළි සමෙහි
ප්රමාණවත් තරම් සීබම් අඩංගු නැත. මෙවැනි සමක් සඳහා ග්ලිසරින් වැනි ද්රව්ය අඩංගු,
තෙතමනය ඇතිකරන සබන් වර්ගයක් තෝරාගත යුතුය. ග්ලිසරින් යනු
තෙතමනය ඇතිකරන්නට සමත්කම් දක්වන අවර්ණ සංයෝගයකි. එය ජලයේ හොඳින් දියවේ. එය ඉතා හොඳ
ද්රාවකයකි. එය වාතයේ ඇති ජලය උරාගෙන සම මත තෙතමනය ඇති කරයි. මෙවැනි සබන්වල පොල්
හෝ ජොජෝබා තෙල්, කෝමාරික්, කොකෝවා බටර්, අලිපේර හෝ
එළවලු තෙල් ආදිය අඩංගු විය හැකි අතර මේ සියල්ලම වියළි සමට ගුණදායක වේ. සැර සබන්
වර්ග භාවිත කිරීමෙන් වළකින්න. ඔබේ සම ඉතා වියළි නම් ටෝනර් වර්ගයකින් සම පිසදැමීම
හෝ උණුසුම් ජලයෙන් මුහුණ සෝදාගැනීම පමණක් කළ හැකිය. සබන් යොදාගත යුත්තේ රාත්රියේදී ය. තෙල් සහිත සමකට
වඩා සබන්වලින් හානි සිදුවන්නේ වියළි සමකටය.
සංවේදී සම
සංවේදී සමක්
සඳහා නිෂ්පාදනය කළ බොහෝ සබන් වර්ග වෙළෙඳ පළෙහි දක්නට ලැබේ. සම මත උද්දීපක තත්වයක්
ඇති කරන සුවඳ වර්ග හා වර්ණකාරක මේවායේ අඩංගු නොවේ. අනෙක මෙවැනි සබන් සමබර පී.එච්.
(pH ) අගයකින් යුක්තවන අතර සමෙහි ඇති
ආම්ලිකතාවය සමඟ ගැළපෙයි. සමෙහි ඇති මෘදු බව තුරන් කරන්නට මෙම වර්ගයේ සබන්වල ඇත්තේ
අඩු ඉඩකඩකි.
ලප, කැළැල් සහිත සම
අධික වශයෙන්
පවතින තෙල් ස්වභාවය සමඟ විෂ බීජ ද මිශ්රවීමේ ප්රතිඵලයක් ලෙස ලප ඇතිවේ. විෂබීජ
නාශක ගුණයෙන් යුක්ත ඖෂධ සහිත සබන් වර්ග භාවිතයෙන් මෙම තත්වය මගහරවාගත හැකිය. ඖෂධීය
සබන් වර්ග අතර සැර සබන් පවතින බැවින් එවැනි ඒවා තෝරාගැනීමෙන්ද වැළකිය යුතුය. සැර
සබන් වර්ගවලින් අහිතකර බැක්ටීරියා පමණක් නොව සම නිරෝගීව තබන්නට හේතුවන හිතකර
බැක්ටීරියාවන් ද ඉවත්ව යයි. මුලින්ම මෘදු සබන් වර්ගයක් භාවිත කොට බලන්න. ඖෂධීය
සබන්වලින් නිතර මුහුණ සේදීමෙන් වැළකෙන්න. මන්ද එයින් ඇතැම්විට යහපතට වඩා අහිතකර
තත්වයන් උදාකරන්නට හේතුවිය හැකි බැවිනි.
සම්මිශ්රිත
සම
තෙල් සහ වියළි
යන ස්වභාවයන්ගේ සම්මිශ්රණය සහිත සම මෙසේ හඳුන්වනු ලබයි. මෙවැනි සමක් සහිත
පුද්ගලයින් වියළි හෝ තෙල් සහිත සම සඳහා
විශේෂයෙන්ම නිෂ්පාදනය කළ සබන් වර්ගවලින් වැළකී සිටිය යුතුය. වියළි සමක් වෙනුවෙන්
නිෂ්පාදනය කළ සබන් සම්මිශ්රිත සමක් සඳහා භාවිත කළහොත් සිදුවන්නේ තෙල් සහිත කොටස්
තව තවත් තෙල් සහිත වීමය. තෙල් සහිත සමක් වෙනුවෙන් නිෂ්පාදනය කළ සබන් භාවිත කළහොත්
සිදුවන්නේ වියළි කොටස් තව තවත් වියළි තත්වයටම පත්වීමය. මෙවැනි අය භාවිත කළ යුත්තේ
සාමාන්ය සමක් වෙනුවෙන් නිෂ්පාදනය කළ සබන්ය. ග්ලිසරින් සහිත සබන් මෙවැනි සමක් සහිත
පුද්ගලයන් සඳහා වඩාත් සුදුසුය.
සාමාන්ය සම
අධික ලෙස
වියළි හෝ අධික ලෙස තෙල් ස්වභාවය නොමැති නම් එය සාමාන්ය සමක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය.
තෙල් හෝ වියළි සම සහිත පුද්ගලයින් වෙනුවෙන් නිෂ්පාදිත සබන් මෙවැනි අය භාවිත කිරීම
සුදුසු නැත. යම් හෙයකින් එවැනි සබන් භාවිත කිරීමෙන් සිදුවන්නේ අනපේක්ෂිත අහිතකර ප්රතිඵල
ලැබීම පමණි. සාමාන්ය සමක් වෙනුවෙන් වෙළෙඳ පළේ බොහෝ සබන් වර්ග දක්නට ලැබේ. ඖෂධීය
ශාක සාර සබන් ද මෙවැනි සමකට වඩා සුදුසුය.
ස්වභාවික හෝ
ඖෂධීය සබන්
අධික රසායනික
සංයුතියක් ඇති සබන් සමට හිතකර නැත. ඔබේ සමට හිතකරවීම, මෘදු බවින් යුක්තවීම, සමට හානිවන ස්වභාවය බොහෝ සෙයින් අඩුවීම ආදිය නිසා
ස්වභාවික හෝ ඖෂධීය ශාක සාර යනුවෙන් හඳුන්වන සබන් භාවිතය සෑම අතින්ම සුදුසු වේ.
සාමාන්යයෙන් වෙළෙඳපළේ ඇති බොහෝ සබන්වල ග්ලිසරින් රහිතවන මුත් ස්වභාවික ද්රව්ය
යොදා නිපදවනු ලබන ඒවායේ ග්ලිසරින් අන්තර්ග කෙරේ. සමෙහි තෙතමනය රඳා පැවතීමට
ග්ලිසරින් අත්යවශ්යය.
සමෙහි ගැටලු
සහිත පුද්ගලයන් සඳහා ස්වභාවික ද්රව්යවලින් නිපදවනු ලබන සබන් මගින් ප්රතිකාරයමය
ගුණයක් ලැබෙනවා සේම සම පෝෂණය කිරීම ද සිදු කරයි. ස්වභාවික ද්රව්යවලින් නිපදවා
ඇති යැයි පැවසෙන සබන් වර්ග මිලදී ගැනීමට පෙර එහි ඇත්තේ සැබෑ ස්වභාවික ද්රව්යයන්
ද යන්න තහවුරු කරගැනීම ඉතා වැදගත්ය. අතැම් සබන් වර්ග ස්වභාවික යැයි පැවසුන ද
සැබැවින්ම ඒවායේ ඇත්තේ සමට අහිතකර රසායනික ද්රව්යයන්ය. ඇතැම් සබන් වර්ගවල
වෙනිවැල්ගැට අඩංගු යැයි පැවසෙන මුත් සැබැවින්ම ඇත්තේ රසායනික ද්රව්යයන් පමණි.
ඇතැම් ඒවායේ ලැවෙන්ඩර් අඩංගු පැවසුනද ඇත්තේ එම සුවඳ සහිත රසායනිකයක් පමණි. එයින්
ලැබෙන්නේ අහිතකර ප්රතිපල පමණි.
භාවිත නොකළ
යුතු වර්ගයේ සබන්
පහත සඳහන්
ආකාරයේ සබන් ඕනෑම සමකට සුදුසු නොවේ. විශේෂයෙන් මුහුණේ සමට හානි සිදුවිය හැකි
බැවින් ඒවා භාවිතයෙන් වැළකී සිටීම සුදුසුය.
- අධික රසායනික
සංයුතියක් සහිත සබන්
- ඉහළ පී.එච්.
අගයක (pH ) හෝ අම්ල සංයුතියක් සහිත සබන්
- අඩු මිලට ඇති
බාල වර්ගයේ සබන්
- ඔබේ සමේ
වර්ගයට නොගැළපෙන සබන් වර්ග