කුහුඹුවන් නිසා ජීවිතයක් තැනැසූ 'මයිර්මෙකොෆෝබියාව': කුමක්ද මේ බිහිසුණු භීතිකාව? - What is 'Myrmecophobia', This Dreadful Phobia?

 

ඉන්දියාවේ සංගරෙඩ්ඩි දිස්ත්‍රික්කයෙන් වාර්තා වූ ශෝකජනක සිදුවීමක් නැවත වරක් ලොවටම පෙන්වා දුන්නේ, ඇතැම් බියකරු මානසික තත්ත්වයන් මිනිස් ජීවිත කෙතරම් දුරට විනාශ කළ හැකිද යන්නයි. සිය කුඩා දරුවා ඥාති නිවසක නතර කර, නිවස පිරිසිදු කරන අතරතුර ඇති වූ කුහුඹු භීතිකාව හෙවත් Myrmecophobia හේතුවෙන් 25 හැවිරිදි මවක් සියදිවි හානිකර ගැනීම මෙම රෝගයේ ඇති දැවැන්ත බලපෑම අපට අවධාරණය කරයි.

"ශ්‍රී, මට සමාවෙන්න, මට මේ කූඹියොත් සමඟ ජීවත් වෙන්න බෑ.. දුව බලාගන්න. පරිස්සම් වන්න," යනුවෙන් ඇය තැබූ හෘදයාංගම සටහන, මෙම භීතිය සැබෑ බවත්, එය තාර්කික තර්කනයෙන් ඔබ්බට ගිය මානසික වේදනාවක් බවත් කියා පායි.

Myrmecophobia (මයිර්මෙකොෆෝබියා) යනු කුමක්ද?

Myrmecophobia යනු කුහුඹුවන්ට ඇති දැඩි, පාලනය කළ නොහැකි සහ තාර්කික නොවන බිය යි. මෙය "විශේෂිත භීතිකා (Specific Phobias)" ගණයට අයත් වේ.

සරල අර්ථ දැක්වීම

සාමාන්‍යයෙන් කුහුඹුවෙකු දුටු විට අපට ඇතිවන්නේ සුළු අපහසුතාවක් හෝ පිළිකුලකි. නමුත් මයිර්මෙකොෆෝබියාවෙන් පෙළෙන රෝගියෙකුට, කුහුඹුවෙකුගේ රූපයක්, එහි සිතුවිල්ලක් හෝ සැබෑ කුහුඹුවෙකු දැකීම, මරණයට ඇති බියට සමාන දැඩි භීතිකා ප්‍රහාරයක් (Panic Attack) ඇති කිරීමට සමත්ය. මෙම රෝගීන් එළිමහන් පරිසරයේ සිටීමට පවා අකමැත්තක් දක්වන්නේ කුහුඹුවන්ට මුහුණ දීමට සිදුවනු ඇතැයි යන දැඩි භීතිය නිසාය.

Myrmecophobia භීතිකාවක් බවට පත්වන්නේ ඇයි?

සාමාන්‍ය බියක්, භීතිකාවක් බවට පත්වන්නේ එය රෝගියාගේ දෛනික ජීවිතය පාලනය කිරීමට පටන් ගත් විට ය. ඉහත සිද්ධියේදී මෙන්, මෙම බිය නිසා පුද්ගලයෙකුට තම දෛනික කටයුතු (නිවස පිරිසිදු කිරීම, එළිමහනේ ගමන් කිරීම හෝ දරුවන් සමඟ සෙල්ලම් කිරීම) පවා නිසි පරිදි කරගෙන යා නොහැකි තත්ත්වයට පත්වේ.

රෝග ලක්ෂණ සහ බලපෑම

මෙම භීතිකාව මානසික හා ශාරීරික රෝග ලක්ෂණ ගණනාවක් ඇති කරයි:

·         දැඩි කාංසාව: කුහුඹුවන් ගැන සිතන විට හෝ දකින විට ක්ෂණිකව ඇතිවන අධික තැතිගැනීම.

·         වළක්වා ගැනීමේ හැසිරීම්: කුහුඹුවන් සිටිය හැකි ස්ථාන (උද්‍යාන, වැලි පෙදෙස්, ගස් අසල) සම්පූර්ණයෙන්ම මඟහැරීම. නිවස අධික ලෙස පිරිසිදු කිරීමට පෙළඹීම.

·         භෞතික ප්‍රතික්‍රියා: හෘද ස්පන්දනය වේගවත් වීම, හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව, දහඩිය දැමීම, වෙව්ලීම සහ ක්ලාන්තය වැනි ලක්ෂණ.

මෙම රෝගී තත්ත්වය ජීවිත කාලය පුරාම රෝගියාගේ මානසික සෞඛ්‍යයට හා සම්බන්ධතාවලට හානි කරයි. සැබැවින්ම, නිසි ප්‍රතිකාර නොමැති විට එය උග්‍ර මානසික අවපීඩනයට සහ අවසානයේ සියදිවි නසාගැනීම් වැනි අතිශයින්ම ඛේදනීය තත්ත්වයන්ට පවා හේතු විය හැකිය.

ප්‍රතිකාර ක්‍රම

අවාසනාවකට මෙන්, ඉහත සිදුවීමේ කාන්තාව මීට පෙර ප්‍රතිකාර ලබාගෙන තිබූ බව වාර්තා වේ. එයින් පෙනී යන්නේ භීතිකා සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම කාලය ගතවන සංකීර්ණ ක්‍රියාවලියක් බවයි.

Myrmecophobia සඳහා මූලික වශයෙන් භාවිතා කරන ප්‍රතිකාර ක්‍රම:

1.       නිරාවරණ ප්‍රතිකාරය (Exposure Therapy): මෙය බියකරු වස්තුවට (කුහුඹුවන්ට) සෙමෙන් හා ක්‍රමානුකූලව රෝගියාගේ අධීක්ෂණය යටතේ නිරාවරණය කිරීමේ ක්‍රමයයි. කාලයත් සමඟ මොළය, මෙම තර්ජනය සැබෑ නොවන බවට සංඥා ලබා දීමෙන් බිය අඩු කරයි.

2.       සංජානන-චර්යාත්මක ප්‍රතිකාරය (CBT): මෙහිදී බිය ඇති කරන සිතුවිලි හඳුනාගෙන, ඒවා තාර්කිකව අභියෝග කර යථාර්ථවාදී ලෙස ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමට පුහුණු කරයි.

3.       ඖෂධ: දැඩි කාංසාව සහ අවපීඩනය පාලනය කිරීමට වෛද්‍ය උපදෙස් මත ඖෂධ භාවිතා කළ හැකිය.

Myrmecophobia සරලව සිනාසී බැහැර කළ හැකි "නොදරුවන්ට ඇති බියක්" නොවේ. එය නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය වන සැබෑ සහ භයානක මානසික රෝගී තත්ත්වයකි.

කුහුඹුවන් කෙරෙහි ඇති බිය දරාගත නොහැකි වූ මවකගේ අවසන් සටහන, මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු කෙරෙහි වඩාත් සංවේදීව සහ වගකීමෙන් යුතුව අවධානය යොමු කිරීමේ අවශ්‍යතාව ලොවටම දන්වා සිටියි.

ඔබට හෝ ඔබ දන්නා අයෙකුට Myrmecophobia හෝ වෙනත් භීතිකාවක් ඇත්නම්, කරුණාකර වහාම මානසික සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකුගේ උපදෙස් ලබා ගන්න.