අපි දිනපතා කරන ඇතැම් සුලබ ක්‍රියාකාරකම්, ඇතැම් විට අපගේ සෞඛ්‍යයට අවදානම් තත්ත්වයන් ඇති කළ හැකියි. බෙල්ල දෙපසට නවා හිරි ඇරීම යනු එවැනි එක් පුරුද්දකි. බොහෝ දෙනෙක් බෙල්ලේ ඇති වන අපහසුතාවක් හෝ තද ගතියක් මඟහරවා ගැනීමට මෙය පුරුද්දක් ලෙස සිදු කළත්, එයින් ඇතිවිය හැකි බරපතල ප්‍රතිවිපාක ගැන ඔවුන් එතරම් දැනුවත් නැත.
බෙල්ල හිරි ඇරීමේදී සිදුවන්නේ කුමක්ද?
බෙල්ල හිරි ඇරීමේදී අපට ඇසෙන "ක්ලික්" හෝ "පොප්" ශබ්දය ඇති වන්නේ සන්ධි තුළ ඇති වායු බුබුලු පිපිරී යාම නිසයි. අපගේ සන්ධිවල synovial fluid නැමැති ලිහිසි ද්‍රව්‍යයක් පවතී. මෙම ද්‍රව්‍යය තුළ ඔක්සිජන්, නයිට්‍රජන් සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වැනි වායු දියවී තිබේ. බෙල්ල හිරි ඇරීම සඳහා යම්කිසි තෙරපුමක් හෝ ඇදීමක් සිදු කරන විට, සන්ධියේ ඇති පීඩනය වෙනස් වී එම වායු බුබුලු ක්ෂණිකව පිපිරී යයි. මෙම ක්‍රියාවලියම දණහිස හෝ ඇඟිලි හිරි ඇරීමේදී ද සිදුවේ.
සාමාන්‍යයෙන් මෙම ශබ්දය ඇතිවීම හානිකර නොවන නමුත්, හිරි ඇරීමේ ක්‍රියාවලියට යොදන බලය නිසා බරපතල අවදානම් ඇතිවිය හැකිය.
බෙල්ල හිරි ඇරීමේ සැඟවුණු අවදානම් මොනවාද?
ස්නායු හානි (Nerve Damage): අපගේ බෙල්ල කොඳු නාරටියේ ස්නායු සමූහයකින් සමන්විතයි. බෙල්ල හිරි ඇරීමේදී මෙම ස්නායුවලට තදබල පීඩනයක් ඇති වීමට හෝ ඒවාට හානි සිදුවීමට පුළුවන්. මෙය දරුණු වේදනාවකට, බෙල්ලේ හිරිවැටීමකට හෝ අත් පා වල දුර්වලතාවයකට හේතු විය හැකියි. වඩාත් බරපතල අවස්ථාවලදී අංශභාගය වැනි තත්ත්වයන් පවා ඇතිවිය හැකිය.
රුධිර නාලිකා වලට හානි (Blood Vessel Damage): බෙල්ලේ දෙපස මොළයට රුධිරය සපයන වැදගත් රුධිර නාලිකා (vertebral arteries) පිහිටා ඇත. බෙල්ල වේගයෙන් දෙපසට හැරවීම හෝ දැඩි ලෙස හිරි ඇරීම නිසා මෙම රුධිර නාලිකා වලට හානි සිදුවිය හැකියි. මෙවැනි හානි නිසා රුධිර කැටිති ඇතිවීම, මොළයට රුධිර සැපයුම අඩාල වීම හෝ ආඝාතය (stroke) වැනි බරපතල තත්ත්වයන් ඇතිවිය හැකිය. මෙය විශේෂයෙන්ම වයස්ගත පුද්ගලයන්ට සහ දැනටමත් රුධිර නාලිකා ආශ්‍රිත ගැටළු ඇති අයට වඩාත් අවදානම් සහගතයි.
මාංශ පේශී සහ ලිගමන්ට් වලට හානි (Muscle and Ligament Damage): නිතර නිතර බෙල්ල හිරි ඇරීමෙන් මාංශ පේශී සහ ඒවා සම්බන්ධ කරන ලිගමන්ට් (ligaments) ලිහිල් වීමට හෝ දුර්වල වීමට ඉඩ තිබේ. කාලයත් සමඟ මෙය බෙල්ලේ සන්ධි වල ස්ථාවරත්වය නැති කර දමන අතර, බෙල්ලේ වේදනාව, තද ගතිය සහ ඉදිමීම ඇති කිරීමට පුළුවන්.
සන්ධිවල නම්‍යතාවය වැඩිවීම (Increased Joint Laxity): දිගු කලක් පුරුද්දක් ලෙස බෙල්ල හිරි ඇරීමෙන් බෙල්ලේ සන්ධිවල ස්වාභාවික නම්‍යතාවය වැඩි විය හැකියි. මෙය සන්ධිවල ස්ථාවරත්වයට අහිතකර ලෙස බලපාන අතර, බෙල්ලේ වේදනාවට සහ තද ගතියට හේතුවිය හැකියි.
හිරි ඇරීම වෙනුවට කළ හැකි දේ
බෙල්ලේ තද ගතියක් හෝ වේදනාවක් දැනෙනවා නම්, එයට විසඳුම බෙල්ල හිරි ඇරීම නොවේ. ඒ සඳහා වඩාත් ආරක්ෂිත සහ ඵලදායී ක්‍රම තිබේ.
සරල ව්‍යායාම: බෙල්ල සෙමින් දෙපසට, උඩට සහ පහළට කරකැවීමෙන් මාංශ පේශී ලිහිල් කරගත හැකියි.
උණුසුම් තෙරපුමක්: උණුසුම් තුවායක් හෝ ජල බෝතලයක් බෙල්ලේ තැබීමෙන් මාංශ පේශිවල තද ගතිය අඩු කරගත හැකියි.
නිවැරදි ඉරියව්: පරිගණකයක් ඉදිරියේ හෝ වෙනත් කාර්යයකදී නිවැරදි ඉරියව්වක සිටීමෙන් බෙල්ලට ඇතිවන පීඩනය අඩු කරගත හැකිය.
වෛද්‍ය උපදෙස්: දරුණු වේදනාවක් හෝ තද ගතියක් ඇත්නම්, වහාම වෛද්‍යවරයකු හමු වී ඒ සඳහා නිසි ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත්.
බෙල්ල යනු අපගේ ශරීරයේ ඉතා වැදගත් සහ සංවේදී කොටසකි. එබැවින්, එය හිරි ඇරීම වැනි පුරුදු මඟින් නොදැනුවත්වම අනතුරක් කර නොගැනීමට වගබලා ගැනීම වැදගත්.
No comments:
Post a Comment
මේ ලිපිය හොඳද? ප්‍රයෝජනවත්ද? වැඩක් නැත්ද? විකාරයක් වගේ පේනවද?
ඔබට ඒ ගැන සිතෙන ඕනම අදහසක් මෙහි සටහන් කරන්න.
ඒ ගැන දෙවරක් නොසිතන්න