වශී බෝලය හෙවත් වජ්‍රයේ කතාව - Vajra, the Charming Device

හිටපු ජනපති මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාත්, ඔහුගේ පුත් නාමල් රාජපක්ෂ මහතාත් පහුගිය කාලේ දේශපාලන රැස්වීම් අමතන විට අතේ යම්කිසි අමුතු උපකරණයක් තබාගෙන සිටි අයුරු බොහෝ දෙනෙක් දකින්නට ඇති.  බොහෝ දෙනෙක් මෙය හැඳන්වූයේ මහජනතාව වශී කරගන්න, ඔවුන්ව ආකර්ෂණය කරගන්න හැකියාවක් ලැබෙන බලගතු යන්තරයක් කියලා තමයි. අනුර කුමාර දිසානායක මහත්තයත් මේ ගැන පහුගිය කාලේ කිව්වා. එක් එක් අය මොනවා කීවත් ඒක ගැන අපිම හොයා බලා විස්තරයක් දැනගන්න එක හැම අතින්ම හොඳයි කියලා හිතුණා. එහෙම හොයන කොට තමයි මේ විස්තරේ හොයාගන්න ලැබුණේ. 

මේ අතේ තියාගෙන ඉන්න අමුතු උපකරණයට කියන්නේ ‛වජ්‍ර’ කියලා. වජ්‍ර කියන්නේ සංස්කෘත භාෂාවේ වචනයක්. එහි ‛අකුණ’ වගේම ‛දියමන්ති‛ කියන තේරුම් දෙකම තියෙනවා. තේරුම් දෙකක් තිබුණත් ඒ දෙකෙන්ම අපට එක පාරටම තේරුම් ගන්න බැරි කතාවකුත් කියනවා. ‛අකුණ’ කියන එක සැළකිල්ලට ගත්තොත් එයින් කියැවෙන්නේ කිසිම දෙයකට නවත්වන්න බැරි බලවේගයක් කියන එක. අහුවෙන ඕන දෙයක් විනාශ කරගෙන යන්න අකුණට පුළුවන්. දියමන්ති කියන්නේ ලෝකයේ තියෙන ශක්තිමත්ම පාෂාණය. කිසිම දෙයකින් විනාශ වෙන්නේ නැහැ කියලයි සාමාන්‍යයෙන් කියන්නේ. එතකොට ‛වජ්‍ර’ කියන්නේ කිසිම බලවේගයකින් නවත්වන්න බැරි වස්තුවක සහ කිසිම වස්තුවකට නවත්වන්න බැරි බලවේගයක එකතුවක්. එහෙමත් නැත්නම් එවැනි අපූරු බලයක් සහිත ආයුධයක් හෝ ආයුධයක් සංකේතවත් කරන යම්කිසි වස්තුවක්. භෞතික විද්‍යාවට අනුව නම් ලෝකයේ එවැනි බලවේග දෙකක් එකවර  පවතින්නට ඉඩක් නැහැ. ඒත් වජ්‍ර කියන්නේ භෞතික විද්‍යාවට වඩා එහාට ගිය දෙයක් කියන එක මේ ලිපිය ඉදිරියට කියගෙන යනකොට වැටහෙයි. 

වජ්‍රය මුගුරක් ලෙසින් ද විස්තර කෙරෙනවා. මේ මුගුරේ හිස අනිවාර්යයෙන්ම නාරටි ආකාරයේ කොටස්වලින් යුක්ත වන බව දැක්වෙනවා. මේ නාරටි කෙළවර වන්නේ ගෝලාකර මුදුනකින්. එසේත් නැත්නම් මේවා මුදුනින් එක් නොවී උල් ආකාරයෙන් පවතින්නටත් පුළුවන්. බුදුදහම, ජයින ආගම සහ හින්දු දහමේ ආධ්‍යාත්මය දැඩි බව සහ ආධ්‍යාත්මික බලය සංකේත්වත් කරන්නටත් මෙය යොදාගැනෙනවා. වජ්‍රය සංකේතයක් ලෙස භාවිත කිරීම ඉන්දියාවේ සිට ආසියාවේ අනෙකුත් කලාපවලට පැතිර ගොස් තිබෙනවා. 

පැරණි තොරතුරු 

වජ්‍රය ගැන මුළින්ම සඳහන් වෙන්නේ ඍග්වේදයේ. ඍග් වේදය කියන්නේ සිව් වේදයන්ගෙන් එකක්. එහි මෙය විස්තර කෙරෙන්නේ ඍග්වේදයේ එන දේව මණ්ඩලයේ ප්‍රධානියා වන ඉන්ද්‍ර දෙවිඳුන්ගේ ආයුධය හැටියටයි. ඔහු මෙයින් පව්කාරයන්ව සහ අඥානයින්ව මරා දැමූ බව සඳහන් වෙනවා. ඍග්වේදයේ සඳහන් වන්නේ දිව්‍යමය මෙවලම් නිෂ්පාදනය කරන ‛ත්වත්සාර්’ විසින් මෙය නිර්මාණය කොට ඇති බවයි. එමෙන්ම සර්පයකුගේ වේශයෙන් සිටි ‛ව්රිතා’ නම් අසුරයා මරා දැමීමට ඉන්ද්‍ර දෙවියන් මෙය නිතර අතේ තබාගත් බවයි කියැවෙන්නේ. මේ නිසා ඍග්වේදයේ සඳහන් ඉන්ද්‍ර දෙවියන් ‛වජ්‍රභ්‍රීත්’ (වජ්‍රය දරන්නා), ‛වජ්‍රිවාත් හෙවත් ‛වජ්‍රින්’ (වජ්‍රයෙන් සන්නද්ධව), ‛වජ්‍ර දක්ෂිණ’ (වජ්‍රය දකුණතින් ගත්) සහ ‛වජ්‍රබාහු’ හෙවත් ’ වජ්‍රාෂ්ට්‍ර’ (සිය අතෙහි වජ්‍රය දරා සිටීම) යන සමාන පදවලින් හඳුන්වනු ලබනවා. ඉන්ද්‍ර දෙවියන් සම්බන්ධ කතාව පසුකාලයේදී තරමක් වෙනස් වී ‛පුරාණ’ සාහිත්‍යයේ සහ බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ ද කොටස් බවට පත් ව තිබෙනවා. පස්වැනි සියවසේ ජීවත් වූ බුද්ධඝෝෂ හිමියන් ‛වජ්‍රපානි’ නම් බෝධිසත්වයන් වහන්සේ යනු ඉන්ද්‍ර දෙවියන්ම බැව් සඳහන් කොට තිබෙනවා. 

වජ්‍රයාන බුදු දහම 

බුදු දහමේ ශාඛා තුනක් පවතිනවා. ඒ තමයි හීනයානය හෙවත් අපේ රටේ ඇති ථේරවාදය, මහායානය හා වජ්‍රයානය. වජ්‍රයාන යන්නෙහි අර්ථය වන්නේ ‛අකුණක් ආකාරයෙන්’ යන්නයි. බුදුන් වහන්සේ නිර්වාණය අවබෝධකර ගැනීම අකුණක් තරම් ක්ෂණිකව සිදුවූ බව අඟවන්නට මෙය යොදගෙැනෙනවා. එමෙන්ම බුදු දහම දියමන්ති තරම් ශක්තිමත්, කිසිවකට විනාශ කළ නොහැකි යන අර්ථයත් මෙහි තිබෙනවා. 

වශී බෝලය හෙවත් වජ්‍රය ගැන පින්තූර සොයද්දී මේකත් හම්බ වුණා. මේක හදපු එකක් නොවෙයි නම් අප කවුරුත් කතා නොකළාට මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනපතිවරයා ද මෙය භාවිත කරන බවයි කිව හැක්කේ.

සංකේතවත් කිරීම 

සාමාන්‍යයෙන් වජ්‍රය කොටස් කිහිපයකින් යුක්ත වෙනවා. එහි මැද ඇති ගෝලය වැනි කොටසින් ‛සුන්‍යාත’ හෙවත් විශ්වයේ ආදිකල්පික ස්වභාවය නිරූපණය වෙනවා. සියලු දෙයටම වඩා ඉහළින් පවතින ඒකාත්මික බවයි එයින් පැවසෙන්නේ.  මෙම ගෝලයෙන් පෙති අටක නෙළුම් මල් දෙකක් මතුවෙනවා. එක් මලකින් බුදු දහමේ දැක්වෙන සංසාරයත්, අනෙක් මලින් නිර්වාණයත් දැක්වෙනවා. මෙයට අමතරව පුරුෂ ලිංගය ද වජ්‍රය මගින් සංකේතවත් වනවා. 

එමෙන්ම ඇතැම් ස්ථානවල මකරා නම් කල්පිත සත්වයා ද මෙයින් නිරූපණය කෙරෙනවා. 

ඉන්ද්‍ර දෙවියන් වජ්‍රය දරා සිටින අයුරු

භාවිතය 

ඉන්ද්‍ර දෙවියන් විසින් අසුරයකු මරා දමන්නට යොදාගන්නට ඇතියි කියන වජ්‍රය නම් නිසැකවම විශාලත්වයෙන් වැඩි එකක් වුණත්, වර්තමානයේ භාවිතයට ඇති වජ්‍ර ඒ තරම් විශාල නැහැ. එහි ප්‍රමාණය ගැන විශේෂයෙන් සඳහන් නොකළ යුතු වන්නේ බොහෝ දෙනෙක් එය රූපවාහිනියේ දැක ඇති නිසයි. සාමාන්‍යයෙන් මෙය පිත්තලවලින් තනනු ලබනවා. නමුත් මුදල් යහමින් ඇත්නම් රන්, රිදී වැනි ලෝහවලින් ද තනනු ලබන අවස්ථා තිබෙනවා. මෙය දකුණු අතේ මහපටඟිල්ලට හා දබරගිල්ලට මැදිවන සේ තබාගත යුතු වෙනවා. අන්තර්ජාලය ඔස්සේ මෙම වජ්‍ර අළෙවි කරන එක් අඩවියක දැක්වෙන පරිදි මෙහි වටිනාකම සාමාන්‍යයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් 99.95 පමණ වනවා. රුපියල්වලින් නම් 13,180ක් පමණ. නමුත් මෙය තනනු ලබන ලෝහයට අනුව මෙම ගණන් වෙනස් විය හැකියි. 

ලෝකයේ ඇති ප්‍රබලතම බලවේග දෙකෙහි එකතුව මෙයින් සංකේතවත් වන බැවින් මෙය දරාගෙන සිටින්නාට සතුරන් ජයගෙන ජයග්‍රහණය කරා ගමන් කළ හැකි බව දැක්වෙනවා. නමුත් එයට එවැනි බලයක් තිබුණේද යන්න පිළිබඳ අප නැවත සිතා බැලිය යුත්තේ පසුගිය ජනාධිපතිවරණයෙන් ‛වජ්‍රය’ පරාජයට පත් වූ නිසයි.