'චරිතාපදානය' යන දෙුම නිවැරදිද? භාෂාමය විමසුමක්

නූතන සිංහල භාෂා ව්‍යවහාරය තුළ 'Biography' හෙවත් පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන විස්තරය හැඳින්වීම සඳහා "චරිතාපදානය" යන වචනය බහුලව භාවිත වේ. සාහිත්‍ය කෘති, පුවත්පත් ලිපි මෙන්ම ශාස්ත්‍රීය කතිකාවතේදී ද අපට නිරන්තරයෙන් මෙම වචනය හමු වේ. එහෙත්, මෙම වචනයේ නිරවද්‍යතාව සහ යෝග්‍යතාව පිළිබඳව භාෂා විශාරදයන් අතර පවතින්නේ විවාදාත්මක මතයකි. "චරිතාපදානය" යනු සැබවින්ම නිවැරදි යෙදුමක් ද, නැතහොත් එය භාෂාමය දෝෂයක් ද යන්න විමසා බැලීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි.

වචනයේ මූලාරම්භය සහ නිරුක්තිය

"චරිතාපදානය" යන සමාස පදය "චරිත" සහ "අපදාන" යන වචන දෙකෙහි එකතුවෙන් නිර්මාණය වී ඇත. මෙහි 'චරිත' යන්නෙන් පැවැත්ම, හැසිරීම හෝ ජීවන වෘත්තාන්තය වැනි අරුත් ගෙන දේ. ගැටලුවේ කේන්ද්‍රය වන්නේ 'අපදාන' යන දෙවන පදයයි.

'අපදාන' යනු පාලි භාෂාවෙන් සිංහලයට පැමිණි, ඉතා ගැඹුරු සහ විශේෂිත අර්ථයක් ගැබ් වූ වචනයකි. ත්‍රිපිටකයේ ඛුද්දක නිකායට අයත් "අපදාන පාලි" නම් වූ වෙනම ග්‍රන්ථයක්ම මේ සඳහා වෙන්ව පවතී. පාලි සාහිත්‍යයට අනුව 'අපදාන' යනු සාමාන්‍ය ජීවන කතාවක් නොවේ. බුදුවරයෙකු, පසේ බුදුවරයෙකු හෝ මහ රහතන් වහන්සේ නමකගේ සසර ගමනේදී, විශේෂයෙන්ම පූර්ව ආත්ම භාවයන්හිදී කරන ලද වීර ක්‍රියා, පුණ්‍ය කර්ම සහ ඒවායේ ආනිසංසයෙන් උතුම් තත්ත්වයකට පත් වූ ආකාරය වර්ණනාත්මකව විස්තර කරන උදාර කතා වස්තුවකි. එය හුදු ජීවන තොරතුරු වාර්තාවක් නොව, ආධ්‍යාත්මික විමුක්තිය සඳහා හේතු වූ ගුණාංග සහ ක්‍රියාවන් පිළිබඳ විවරණයකි.

නූතන භාවිතයේ ඇති නොගැළපීම

භාෂාමය ගැටලුව පැන නගින්නේ, ඉහත දැක්වූ උදාරතර, ආගමික සහ විමුක්තිගාමී අර්ථය සහිත 'අපදාන' යන පදය, ඕනෑම සාමාන්‍ය, ලෞකික පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන වෘත්තාන්තය හැඳින්වීමට යොදා ගැනීමත් සමඟය. දේශපාලනඥයෙකු, කලාකරුවෙකු, ක්‍රීඩකයෙකු හෝ වෙනත් ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයක පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතයේ සිදුවීම් මාලාව විස්තර කිරීමට 'අපදාන' යන වචනය යෙදීම, එම වචනයේ මූලික අර්ථයට පටහැනි වේ. බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ගුණ සමුදාය සහ පූර්ව චරිතය විස්තර කිරීම "බුද්ධාපදානය" ලෙස හැඳින්වීම සම්පූර්ණයෙන්ම නිවැරදිය. එහෙත්, එම ආකෘතිය සාමාන්‍ය පුද්ගලයන් සඳහා යෙදීම වචනයේ අර්ථය හෑල්ලුවට ලක් කිරීමක් ලෙස ඇතැම් විද්වත්හු පෙන්වා දෙති.

නිවැරදි විකල්පය: "චරිත කතාව"

'Biography' යන ඉංග්‍රීසි වචනයට වඩාත් ගැළපෙන, නිරවද්‍ය සහ සරල සිංහල යෙදුම ලෙස භාෂා විශාරදයන් යෝජනා කරන්නේ "චරිත කතාව" යන්නයි. මෙම යෙදුම මගින් කිසිදු සැඟවුණු අර්ථයකින් තොරව, පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන වෘත්තාන්තය යන්න සෘජුවම ප්‍රකාශ වේ. එය කිසිදු ආගමික හෝ උදාරතර අර්ථයකට සීමා නොවන බැවින්, ඕනෑම පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන විස්තරයක් සඳහා නිර්භයව භාවිත කළ හැකිය.

භාෂාවේ විකාශනය සහ පොදු සම්මුතිය

මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතු අනෙක් කරුණ නම්, භාෂාව යනු නිරන්තරයෙන් විකාශනය වන, ගතික දෙයක් බවයි. ඇතැම් විට නිරුක්ති විද්‍යාත්මකව දෝෂ සහිත වුවද, යම් වචනයක් සමාජයේ බහුල භාවිතය නිසා කාලයත් සමඟ ස්ථාවර විය හැකිය. මෙය 'අර්ථ විපර්යාසය' (Semantic Change) නම් භාෂා විද්‍යාත්මක සංසිද්ධියයි. "චරිතාපදානය" යන වචනයට ද අද සිදුව ඇත්තේ මෙයයි. එහි මූලික අර්ථය කුමක් වුවද, නූතන සමාජය එය 'Biography' යන්නට සමාන පදයක් ලෙස පිළිගෙන අවසන්ය.

නිගමනය

සමස්තයක් ලෙස ගත් විට, ශාස්ත්‍රීය සහ නිරුක්ති විද්‍යාත්මක දෘෂ්ටිකෝණයකින් "චරිතාපදානය" යනු සාමාන්‍ය පුද්ගල චරිත විස්තර කිරීම සඳහා යොදන දෝෂ සහිත යෙදුමකි. එහි නිවැරදි සහ සුදුසු භාවිතය විය යුත්තේ "චරිත කතාව" යන්නයි. කෙසේ වෙතත්, පොදු ජන ව්‍යවහාරය තුළ "චරිතාපදානය" යන වචනය ස්ථාවර වී ඇති බැවින්, එය වැරදි යැයි බැහැර කිරීම ද ප්‍රායෝගික නොවිය හැකිය. එහෙත්, භාෂාවේ නිරවද්‍යතාව සහ වචනවල ගැඹුරු අරුත් පිළිබඳව දැනුවත් වීම සහ හැකි සෑම විටම නිවැරදි යෙදුම් භාවිත කිරීමට උත්සාහ කිරීම භාෂාවේ අනාගත පැවැත්මට අත්‍යවශ්‍ය වේ.