අධික රුධිර පීඩනය ගැන මේවා දන්නවාද? - Know these things about Hypertension

‛අධ්‍යාතතිය’ (Hypertension) හෙවත් ‛අධික රුධිර පීඩනය’ (high blood pressure / arterial hypertension) යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ වර්තමාන සමාජයේ බොහෝ දෙනෙක් මුහුණ පා සිටින බරපතල නිධන්ගත සෞඛ්‍ය තත්වයකි. මෙම රෝග තත්වයන්ට ගොදුරුවීම යනු  හඳුනා නොගත් මාරයකු සමග ජීවත්වීමක් ලෙස ද ඇතැමෙක් හඳන්වති. අධික රුධිර පීඩන තත්වයන්වලදී  සිදුවන්නේ රුධිර නාල ඔස්සේ ගමන් ගන්නා රුධිරයෙහි පීඩන මට්ටම ඉහළ යාමය.  රුධිර පීඩනය ‛හෘදයෙහි හැකිළීම’ (systolic) සහ ‛හෘදයේ විස්තාරණය’ (diastolic) යන පීඩන මට්ටම් පදනම් කොටගන ප්‍රකාශ කෙරේ. මෙහිදී අදහස් වන්නේ රුධිර නාල පද්ධතියට සම්බන්ධ අවම සහ උපරිම පීඩනය අගයන්ය.

මේ අනුව විවේකයෙන් සිටින පුද්ගලයකුගේ සාමාන්‍ය රුධිර පීඩනය මෙසේය. හෘද හැකිළීම් පීඩනය 100 - 140 (mmHg) වන අතර හෘද විස්තාරණ පීඩනය 60 - 90 (mmHg) වේ. මෙය පිළිවෙලින් 140 සහ 90 මට්ටම්වල පවතී නම් අධික රුධිර පිඩනය පවතින්නේ යැයි පැවසේ. මෙය දරුවන් සඳහා ගණනය කරනුයේ වෙනත් ආකාරයකටය.

අධික රුධිර පීඩනය ‛මූලික’ සහ ‛ද්වීතික’ වශයෙන් වර්ග කෙරේ. රෝග සිදුවීම් 90 - 95%ක් අතර සංඛ්‍යාවක් වැටෙනුයේ ප්‍රාථමික කොටසටය.  මේවා බෝ නොවන රෝග නිසා ඇති වූ අධික රුධිර පීඩනය යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබයි. ඉතිරි 5 - 10% අතර සංඛ්‍යාව ද්වීතික කොටසට වැටෙන අතර ඒවා නිධන්ගත වකුගඩු රෝග, මහා ධමනියේ හෝ වකුගඩු රුධිර නාලවල සිහින් වීමක් හෝ අන්තරාසර්ග රෝග ආදිය බෝ වන රෝග නිසා ඇති වූ  අධික රුධිර පීඩනය ලෙස විස්තර කෙරේ.

ආහාරපානයන්හි සහ ජීවන ශෛලියේ වෙනස්කිරීම් මගින් රුධිර පීඩන පාලනය යථා තත්වයට ගෙන හැකි අතර සෞඛ්‍ය ගැටලුවලින් ඇතිවිය හැකි අනතුරුදායක තත්වයන් අවම කරගත හැකි වේ. කෙසේ නමුත් රෝග තත්වය බරපතල වූ විට ආහාර පානයන් පාලනය කිරීම පමණක් ප්‍රමාණවත්  වන්නේ නැත.

අධික රුධිර පීඩනය පිළිබද දැන සිටිය යුතු කරුණු

∎ ගෝලීය වශයෙන් පුද්ගල මරණ සඳහා අංක ස්ථානයේ වැජඹෙන්නේ අධික රුධිර පීඩනයයි. අපි නොසිතුව ද අන් කිසිදු කරුණකට වඩා අධිර රුධිර පීඩන නිසා ලොව පුරා මිනිසුන් මිය යයි.

∎ 2012 වසරේදී මෙම තත්වය හේතුවෙන් මිනිසුන් මිලියන 17.5 ක් මිය ගොස් සිටි අතර එය ගෝලීය මරණවලින් 31%කි. මේ අතුරින් මිලියන 7.4ක් කිරීටක හෘද රෝග නිසා ද, මිලියන 6.7ක් ආඝාත (stroke) නිසා ද මිය ගොස් තිබේ

∎ ලෝක ජනගහනයෙන් හතරෙන් පංගුවක්ම මෙම රෝග තත්වයට ගොදුරුව සිටින අතර වසර 2015 වන විට මෙය ලෝක ජනගහනයෙන් 29%ක් හෙවත් බිලියන 1.56 ක් දක්වා වර්ධණය වනු ඇතැයි ගණන් බලා තිබේ.

∎ 1990 වසරේදී අධික රුධිර පීඩනය නිසා ලෝක ජනගහනයෙන් සිදු වූ මරණ සංඛ්‍යාව 5.8% ක් පමණක් වූ අතර වසර 2000 වන විට එය 7.2%ක් විය. මරණයට සහ පුද්ගලයන්  අකර්මණ්‍ය කරන රෝග කාරක අතරින් ප්‍රමුඛස්ථානයට පැමිණෙනු ඇත්තේ අධික රුධිර පීඩනයයි.

∎ අධික රුධිර පීඩන මරණවලින් තුන්කාලකටම වඩා වාර්තාවනුයේ අඩු සහ මැදි ආදායම් තත්ව පවතින රටවල්වලිනි. ශ්‍රී ලංකාව ද මෙම කාණ්ඩයට අයත්වන බව සැළකිය යුතුය.

∎ ශ්‍රී ලංකාවේ සිදුවන මරණවලින් 15%කටම වගකිව යුත්තේ අධික රුධිර පීඩනයයි.

∎ වයස අවුරුදු 70ට වඩා අඩු සීමාවේ සිදුවූ මරණ මිලියන 16න් 82%ක් බෝ නොවන රෝග නිසා ඇති වූ අධික රුධිර පීඩනය හේතුවෙන් සිදු වූ මරණ වේ. අඩු සහ මැදි ආදායම් රටවලින් වාර්තා වන මරණවලින් 37%ක් අධික රුධිර පීඩන තත්වයන් නිසා ඇති වූ ඒවා වේ.

∎ බොහෝ අධික රුධිර පීඩන තත්වයන් වළක්වාගත හැකි තත්වයේ පැවති ඒවා වන අතර ඒවා දුම්කොළ භාවිතය, සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන ආහාර, ශාරීරික වශයෙන් අක්‍රියාකාරීවීම සහ මද්‍යසාර අහිතකර මට්ටමින් භාවිතා කිරීම හේතුවෙන් ඇති වී තිබේ.

∎ මෑතකදි ශ්‍රී ලංකාව තුළ කළ සමීක්ෂණයකින් සොයාගත හැකි වූයේ පළාත් 4ක පුරුෂයින් අතරින් 18.9%ක් ද, කාන්තාවන් අතරින් 19.3ක් ද අධික රුධිර පීඩනයෙන් පීඩා විඳින බවය.

∎ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් 2008 සිට 2030 දක්වා ප්‍රක්ෂේපිත මර්ත්‍යතා (පුද්ගල මරණයට හේතු කාරණා) හේතූන් අතරින් ඉහළම ස්ථානයේ පසුවන්නේ අධික රුධිර පීඩනයයි. 2008 වසරේදී එය 16% - 18%ක් අතර පැවති අතර 2030 වන විට එම තත්වය 22% - 24% දක්වා ඉහළ යනු ඇතැයි ගණන් බලා තිබේ. මරත්‍යතාවයට හේතු වන රෝග අතුරින් දෙවැනි තැනට පත්ව ඇත්තේ පිළිකා තත්වයන් වන අතර එය 2008 දී 6% - 8% ත් අතර පැවති අතර 2030 වන විට එය පසුවන්නේ යැයි ගණන් බලා ඇත්තේ 12% ය. අනෙක් සියලු භයානයක යැයි සිතෙන රෝග ඇත්තේ තවත් පහළිනි. මේ අනුව ලෝක මට්ටමින් අධික රුධිර පීඩනයෙහි බැරෑරුම් බව වටහා ගත හැකි ය.

∎ බෝ නොවන රෝග සඳහා ලෝක මට්ටමින් සෞඛ්‍ය සේවය දරනු ලබන වියදම් දෙස බැලීමෙන් ද අපට මෙහි බැරෑරුම් බව අවබෝධ කොට ගත හැකි වේ. ඒ අනුව මධ්‍යම පාංතිකයන් අතර ඇති වන අධික රුධිර පීඩන තත්වයන් සඳහා ලෝක මට්ටමින් සෞඛ්‍ය සේවය 2008 දී ඇමරිකානු ඩොලර් ට්‍රිලියන 3.76ක් වැය කොට ඇත. වියදම් අතින් දෙවැනි මට්ටමේ පසුවන්නේ ස්වසන රෝග වන අතර ඒ වෙනුවෙන් කොට ඇති වියදම ඇමරිකානු ඩොලර් ට්‍රිලියන 1.59කි. පිළිකා තෙවැනි තැන පසුවන අතර ඒ සඳහා වූ වියදම ඇමරිකානු ඩොලර් ට්‍රිලියන 1.51 කි.

මෙම කරුණු දෙස අවධානය යොමු කිරීමෙන් අධික රුධිර පීඩනය වෙනත් කිසිදු රෝග තත්වයකට වඩා මිනිස් ජීවිත කෙරෙහි බලපා ඇති බව බව පැහැදිලි වනු නිසැකය. ඇතැම් විට ඔබ මේ පිළිබඳව හරි හැටි නොදැන සිටියා වන්නටත් පුළුවන. සියල්ලටම හේතුව වන්නේ නිවැරදි සෞඛ්‍ය පුරුදු අප අතර නොමැති වීමය. සියලු දෙනා පෞද්ගලිකවම සිය සෞඛ්‍ය පිළිබඳව වඩාත් ගැඹුරින් සිතන්නේ නම් අනාගතයේ අධික රුධිර පීඩනයට ලක්වන්නන්නේ ප්‍රතිශතය මෙයට වඩා අවම මට්ටමකතට ගත හැකිය. නමුත් සියල්ල රඳා පවතින්නේ ඔබ අතේය.