එයාට අපි ටීචර් කියලයි අමතන්නේ - Story of the Teacher

තවමත් දෙක ශ්‍රේණියේ ඉගෙනුම ලබන මාගේ පුතුට ගෙනැවිත් දුන්  පොතක් මම මෑතකදී නිකමට මෙන් අතට ගෙන කියවූයෙමි. එහි තිබූ එක් පාඩමක තිබුණේ පංතිය භාර ගුරුතුමිය පිළිබඳ කතාවකි. පංතියේ ළමෝ ඇයට ‛ගුරුතුමී’ යැයි ආමන්ත්‍රණය කරන බැව් ද සඳහන්ව තිබිණි. ඒ පාඩමත් සමඟම මොහොතකින් මා සිටියේ මගේ පාසල් වියේය.

අප පාසල් යන සමයේ පංතිය භාර ගුරුතුමියට අප පැවසූයේ ‛මිස්’ කියාය. පාඩම් වැඩකට කිසිවිටෙක ‛මිස්’ හා කතා නොකළත්, “මිස්, චූ කරන්න යන්නද?” යි අසන්නට නම් අපට කිසිදු පැකිලීමක් තිබුණේ නැත. ඇතැම් අවස්ථාවලදී  ‛මිස්’ යන්න ‛මිරිස්’ කියා ද පැවසූ බැව් මතකය.  ඒ කවටකමටය. අපට හයවැනි ශ්‍රේණිය දක්වාම සිටියේ ‛මිස්’ ලාය. ‛සර්’ කෙනෙකු හමුවූයේ හතේ පංතියේදී ය. ඊට පෙර අප ‛සර්’ ලා දැක තිබුණත් මතකයේ හොඳින්ම රැඳුණේ ‛ලොකු සර්’ ය. ‛ප්‍රින්සිපල්’ කියනවාටත් වැඩියෙන් අප පවසන්නට පුරුදුව තිබුණේ ‛ලොකු සර්’ කියාය. ඒ ලොකු සර් අප පංතිවලට පැමිණෙන විට මීයට පිම්බාක් මෙන් සියල්ලන්ම නිහඬවන නිසාය. පංති භාර ‛මිස්’ හැරුණු විට අපට ඉංග්‍රීසි උගන්වන්නට ද ගුරුවරියක් පැමිණියාය. අප ඇයට පැවසූයේ ‛ටීචර්’ කියාය. අප සිතුවේ ඉංග්‍රීසි උගන්වන අයට ‛ටීචර්’ ලෙස හැඳින්විය යුතු බවය. මන්ද එය ඉංග්‍රීසි වචනයක් බැව් බැලූ බැල්මටම පෙනෙන්නට තිබුණු නිසාය. ‛මිස්’ හෝ ‛සර්’ යන්න ද ඉංග්‍රීසිම වුව ද අප ඒ කාලයේ ඒවා කීවේ සිංහල වචන යැයි සිතාගෙනය.

ඉංග්‍රීසි අකුරක් දෙකක් ගැට ගහගන්නට හැකි වූ විට එහෙන් මෙහෙන් හොයාගත් ශබ්දකෝෂයක ‛මිස්’ ලා, ‛සර්’ ලා හා ‛ටීචර්’ ලා ගැන සිංහලෙන් සඳහන් කොට තිබිණි. ඒ අනුව මා සොයාගත් දේට අනුව ‛මිස්’ යන්න ගුරුවරයකු හට ආමන්ත්‍රණය කිරීමට සුදුසු නැත. ‛මිස්’ යනු මෙනෙවියයි. එනම් විවාහ නොවූ තැනැත්තියයි. නමුත් අපට හමු වූ ‛මිස්’ ලා අතර විවාහක මෙන්ම අවිවාහක අය ද සිටියහ. නමුත් විවාහක ගුරුවරියන්ට කිසිවකු හෝ ‛මිසිස්’ යනුවෙන් පවසනවා ද අසා නැත්තෙමි. ගුරුතුමන්ලාට නම් ‛සර්’ යන්නෙහි වරදක් නැතැයි සිතුණි. එයට හේතුව එහි තේරුම සරලවම ගතහොත් ‛මහත්මයා’ ලෙස ගත හැකි නිසාය. නමුත් ගුරුවරයා යන්නට හොඳම තේරුම ඇති වදන ‛ටීචර්’ වුව ද එය ඉංග්‍රීසි උගන්වන ගුරුතුමියට හැර වෙනත් කිසිවකුට පවසන්නට අපේ දිව නැමුනේ නැත.

මේ අතරේ මට ළමා ගීතයක් ද සිහියට එයි. එහි මුල් කොටස මෙසේය.

‛ඇය කොණ්ඩෙ දිගට දාලා හැම උදේම එනවා

පාට පාට මල් වැටිච්ච සාරි අඳිනවා

පොත් මිටියයි කුඩෙයි අතේ නෑ වරදින්නේ

එයාට අපි ටීචර් කියලයි අමතන්නේ’

මේ අනුව ‛ටීචර්’ යන්න ගුරුවරියකට මිස අන් කිසිවකුට යොදන්නේ කෙසේදැයි සිතේ.

අපේ ඥාති, මාමා කෙනෙකුගේ විවාහ මංගල්‍යයකට කුඩා කලදී සහභාගී වන්නට අවස්ථාවක් ලැබිණි. මාමා විවාහ වී තිබුණේ ගුරුවරියක සමගිනි. “එයා ටීචර් කෙනෙක් නේ” යනුවෙන් උත්සවයට පැමිණි බොහෝ දෙනෙක් පවසනු ඇසුණි. එයින් පසුව ‛ටීචර්’ යන්න ඇසෙත්ම මාගේ මතකයට නැගෙන්නට වූයේ පොදුවේ සියලු ගුරුවරුන් නොව, යට කී ළමා ගීතයේ මෙන් කොණ්ඩය ගොතා, කුඩයක් හා අත්බෑගයක් අතේ රැගෙන යන ගුරුවරියක් ය.

පාසලේ ඉංග්‍රීසි කාලපරිච්ඡේදයේදී අනාගත බලාපොරොත්තු පිළිබඳ රචනාවක් ලියන්න යැයි පැවසූ විට ඇතැම් අය ලියා තිබුණේ,

 I want to be a teacher   

කියාය. ඒ ලියා තිබුණු සියලු දෙනා සිසුවියන්ය. මට ගුරුවරයෙක් වන්නට යම් ඕනෑකමක් තිබුණත් මට  

I want to be a teacher 

කියා ලියන්නට හිත දුන්නේ නැත. ඒ අපේ මදාවි යහළුවන් මා ගැහැනියක් ලෙස පතුරු ගසාවී යැයි බියක් ඇතිවුණු නිසාය. 

I want to be a sir 

කියා ලියන්නට සිතුණත් එහි කුමක් හෝ කොස්සක් ඇති බව වැටහුණු නිසා මම ලීවේ,

I want to be a doctor 

කියාය. ඒ කවුරුත් එසේ ලියන නිසා මිස දොස්තර කෙනෙකු වන්නට තිබූ ඕනෑකම නිසා නොවේ.

මේ මෑත දිනෙක ගමනක් යමින් සිටිනා විට ටියුෂන් පංතියක් සඳහා එල්ලන ලද බැනරයක් දුටුවෙමි. එහි අදාළ ගුරුවරිය පිළිබඳ සඳහන් කොට තිබුණේ ‛නිමාලි මැඩම්’ යනුවෙනි. එය අද නුහුරු වදනක් නොවුන ද කුඩා කල මෙය දුටුවේ නම් අණ්ඩර දෙමළයක් හෝ අපබ්‍රංසයක් වනු නිසැකය. අප කුඩා කල එවැනි චවනයක් අසා තිබුණේ නැත. අපට මැඩම් කෙනෙක් මුලින්ම හමු වූයේ සරසවියේදී ය. එහෙත් එහි දේශක මහත්මීන්හට ‛මැඩම්’ යනුවෙන් ඇමතිය යුතු යැයි අපට පාසලේදී හෝ උගන්වා තිබුණේ නැත. සරසවියට යාමට පෙර අප පාසලේ උත්සවයකට සහභාගී වූ අවස්ථාවේදී සරසවියේ දී හැසිරිය යුතු අන්දම ආදිය පිළිබඳ  අනං මනං සියල්ලම පැවසූවත් මෙවැන්නක් පැවසූ බවක් මතක නැත. සරසවියට පය ගැසූ මුල්ම දිනයේ අපගේ ජ්‍යේෂ්ඨ සිසුවියක් පැමිණ පැවසූයේ, 

“උඹලා ඉස්කෝලේ වගේ මීස් චීස් කියන්න එපා. මැඩම් කියලා කතා කරපල්ලා” 

යනුවෙනි.

වර්තමානයේ නම් බොහෝ පාසල්වල, විශේෂයෙන් නගරයට ආසන්න පාසල්වල ගුරුවරියන්ට ‛මැඩම්’ යනුවෙන් පවසනු ඇසිය හැකිය. නමුත් ගුරුතුමාලා නම් පාසලේ සිට සරසවිය දක්වාම ‛සර්’ මය. අඩුම තරමේ සරසවියේදී හමුවූ මහාචාර්යවරුනට පවා පැවසූයේ ‛සර්’ යනුවෙනි.

යම්කිසි ගුරුවරයෙක් හෝ ගුරුවරියක් ඉංග්‍රීසි බසින් තමාව හඳුන්වා දෙනවිට, I am a science teacher කියා පැවසුවත් සිංහලෙන් තමාව හඳුන්වා දෙනවිට ගුරුවරුන්, “මම විද්‍යාව උගන්වන ටීචර් කෙනෙක්” කියා පවසන්නේ නැති තරම්ය. නමුත් මෙය ගුරුවරියනට අදාළ නොවේ. මේ අනුව ‛ටීචර්’ යන්න ස්ත්‍රී ලිංගික සිංහල පදයක් බවට පත්ව ඇති බැව් පැහැදිලි වේ. ටීචර් යන පදය ඒ තරමටම කාන්තාවන්ට සමීපය. ටියුෂන් පෝස්ටරවල පවා ගුරුවරුන්ගේ නමට පසුපසින් ඇත්තේ ‛සර්’ කියාය. ඇතැම් පෝස්ටර්වල ගුරුවරියන්ගේ නමට පසුපසින් ‛මිස්’ යන්න තිබේ. ඒ අනුව අප කුඩා කාලයේ සේම අද ද ගුරුවරියන් හඳුන්වන්නට ‛මිස්’ යන්න නොවෙනස්ව භාවිත වන සුප්‍රකට යෙදුමක් බැව් පැහැදැලි වේ.

බටහිර රටවල නම් පාසල්වල ගුරුවරුන්ව හඳුන්වන්නේ බොහෝ විට නමිනි. නමුත් ගෞරවයක් වශයෙන් Mister යන්න යෙදේ. උදාහරණයක් ලෙස Mister John වශයෙනි. ගුරුවරියන් සඳහා Miss හෝ  Mrs යන්න සමග නම භාවිත කරනු දක්නට ලැබේ. බටහිර සිනමාපටවල ද මෙසේ ගුරුවරුන්ව අමතනු දැකිය හැකියි. උදාහරණයක් ලෙස Miss Jenny  වැනි ආකාරයටය. බටහිර මෙම පුරුද්ද මේ වන විට අප රටේ ජාත්‍යන්තර පාසල්වල ඇති බැව් හිතවකු මා සමඟ පැවසුයේය. අනෙක ජාත්‍යන්තර පාසල්වල ගුරුවරියන් නම් සෑම විටම ‛මැඩම්’ කෙනෙකුම වේ.

ගුරු සංගම් ආදිය පිහිටුවාගත් පසු ඒවා සියල්ල හඳුන්වනු ලබන්නේ Teachers Association වැනි නමකිනි. අප කුඩා කාලයේ මෙය දුටුවේ නම් මෙහි සිටිනවා ඇත්තේ ගුරුවරියන් යැයි අනිවාර්යයෙන්ම සිතනු ඇත. නමුත් එය එසේ නොවේ. එහි ගුරුවරියන් මෙන්ම ගුරුවරුන් ද බෙහෙවින්ම දක්නට ලැබේ. ඒවායේ ප්‍රධාන තනතුරු හොබවන්නේ ද බොහෝ විට ගුරුවරුන් ය.

ගුරුවරයා යනු අනෙක් වෘත්තිකයෙක් මෙන් නොව වන්දනීය තත්වයෙහි ලා සළකන්නා වූ වෘත්තියකි. ඉඳහිට ඇතැම් අය විසින් වන්දනීය තත්වය කෙළෙසා ගත්ත ද බහුතරය එසේ නොවේ. නමුත් ඒ සා උතුම් වෘත්තියක නියැළෙන්නවුන් විවිධ අවස්ථාවලදී, විවිධ ස්ථානවලදී හඳුන්වනු ලබන්නේ විවිධාකාරයෙනි. ‛ගුරුතුමා’ හෝ ‛ගුරුතුමිය’ සිටින්නේ පාඩම් පොතේ පමණි. පංතියේ සිටින්නේ ‛මිස්’ ය. නැතිනම් ‛සර්’ ය. ඔවුන් සිටින්නේ බොහෝ විට නගරයෙන් ඈත පාසලකය. බොහෝ පාසල්වල නම් මේ වන විට ගුරුවරියන්හට පමණක් ‛ටීචර්’ යනුවෙන් හඳුන්වනු දැකිය හැක. “අද අපේ ආගම උගන්වන ටීචර් ආවේ නැහැ” කියා දෝණි පවසනු ඇසී ඇති බැවින් මම මෙහි එය විශ්වාසයෙන් සඳහන් කරමි. නගරයට පැමිණෙන විට ගුරුතුමිය ‛මැඩම්’ බවට පත්වෙයි. විදෙස් රටවලදී ගුරුවරුන්ව හඳුන්වන ආකාරයේ හඬ පටයක් පමණක් ඇසුණහොත් ඒ ගුරුවරයකුට අමතන්නක්දැයි ඇතැම් විට සිතාගන්නට නොහැකි වනු ඇත. ඒ ඔවුන්ව නමින් අමතන බැවිනි. නමුත් වෙනත් වෘත්තීන්වල නියැළෙන්නන් හට ඇත්තේ බොහෝ විට එක් නමකි. වෛද්‍ය, ඉංජිනේරු, ගණකාධිකාරී වැනි සියල්ලන් සඳහාම ඇත්තේ එක් නමකි. නමුත් මේ සියලු දෙනා මේ තැන්වලට පත්ව ඇත්තේ ගුරුවරුන්ගේ මූලික මග පෙන්වීම තුළිනි. නමුත් ගුරුවරුන් හඳුන්වන්නට පොදු ව්‍යාවහාරික පදයක් නැත. එය අපේ රටේ පමණක් නොව මුළු ලෝකයේම ස්වභාවයය.